Otizm

ilmektedir. Beyin taramaları, olağan ve otistik çocuk beyinleri ortasındaki yapı farklılığını açıkça gözler önüne sermektedir. Birçok değişik teorinin araştırmacıları, bu farklılığın sebebinin kalıtımla, genetikle yahut medikal sorunlarla bağlantılı olup olmadığını araştırmaktadır. Birden fazla ailede, otizmin yarattığı birtakım yetersizliklerin değişik biçimlerde görülmesi, bu bozukluğun genetik tesirlerinin olması ihtimalini güçlendirmektedir. Tek bir genin otizme sebep olduğu belirlenememişse de, gen kodlama birleşenlerindeki düzensizliğin kalıtımsal olup olmadığı hala araştırılmaktadır. Kimi çocukların otizime yatkın olarak doğduğu ispatlanmış olsa da, araştırmacılar hala tek bir tetikleyici faktörün otizme sebep olabileceği konusunda hemfikir olamamışlardır. 
Otizme sebep olan genetik faktörleri araştıranların yanısıra, öteki araştırmacılar da hamilelik sorunları, çevresel faktörleri örneğin virüsel enfeksiyonları, metobolik dengesizlikleri yahut etraftaki ziyanlı kimyasalları da incelemektedir.
Otizme, kimi medikal durumları olan insanlarda daha sık rastlanmaktadır. Örneğin, Fragil x (kırılgan x) sendromu, , tüberoz skleroz*, konjenital rubella-doğumsal kızamık ve PKU bunlardandır. Kimi ziyanlı unsurlar, hamilelik esnasında alındığında otizm riskini arttırabilmektedir. 2002 yılında yapılan Toksik Atıklar ve Kayıtlı olan Hastalıklar (ATSDR) isimli konferansta ziyanlı kimyasal atıkların, otizmle tam manasıyla kontağı olmadığına dair ispatlar sunulmuştur. Lakin, bu bahisteki araştırmalar epeyce kısıtlıdır ve daha çok araştırmaya gereksinim vardır. Bir başka soru olan MMR aşısı ve otizm ortasındaki bağ hala tartışılmaktadır. 2001 deki, İlaç Ensitüsü tarafından yapılan araştırmanın sonucunda, bu bağ reddedilse de, bu bahiste da daha çok araştırmaya gereksinim vardır. 
Sebebi her ne olursa olsun, açıkça görünen şu ki çocuklar otizm ve PDD ile yahut bu hastalıkları geliştirme riski ile doğuyorlar. Bunların sebebi makûs annne-babalık ile bağlanamaz. Otizm bir ruhsal hastalık da değildir. Otizmli çocuklar , bu türlü davranmayı seçmemiş, ele avuca sığmaz çocuklardır. Bunun yanısıra, bugün hala otizme sebep olabilecek ruhsal faktörler bilinmemektedir.
*İyi huylu urlar, gelişme geriliği, nöbetler, görme kusurları ve zeka geriliği ile tanımlanan otozomal baskın kalıtsal bir hastalık.
Otizmin Görülme Sıklığı
Otizm en sık görünen Yaygın Gelişim Bozukluğudur. Yaklaşık olarak 1,000 şahısta 2 ile 6 kişiyi etkilemektedir (Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi,2001). Bu sayıların giderek artış gösterdiği saptanmıştır.
Bütün dünyada tutarlıklık gösteren sonuçlara nazaran otizm, erkeklerde kızlara nazaran 4 kat daha yaygın görülmektedir. Ayrıyeten, ırk, köken, toplumsal hudutlar, ailenin geliri, hayat üslubu ve eğitim derecesi otizmin oluşmasında tesirli faktörler değildir.
Otizm Öndeğerlendirme Ölçeği 1) Çocuğunuz gözünüze 1-2 saniyeden fazla müddet bakar mı?
Evet/Hayır

2) Çocuğunuz istediği bir şeyi göstermek için işaret parmağını kullanır mı? 
Evet/Hayır

3) Çocuğunuz size göstermek, paylaşmak üzere objeleri size getirir mi?
Evet/Hayır

4) Çocuğunuz isteklerini kelamlı olarak anlatabilir mi?
Evet/Hayır

5) Çocuğunuz etrafındaki bireylerin ona ne demek istediğini anlayabiliyor mu?
Evet/Hayır

6) Çocuğunuzun konuşması (eğer varsa) yaşıtlarınınki üzere midir?
Evet/Hayır

7) Çocuğunuz gördüğü ya da sizin istediğiniz hareketleri taklit edebilir mi?
Evet/Hayır

8) Çocuğunuz evcilik tipi oyunlar oynar mı?
Evet/Hayır

9) Çocuğunuz öteki çocuklarla ilgilenir, onlarla birlikte olmak ister mi?
Evet/Hayır

10) Çocuğunuzun “tanıdığı kişi”, “yabancı kişi” ayırımı yapar mı? 
Evet/Hayır

11) Çocuğunuz yeni durumlarla ilgilenir, merak eder mi?
Evet/Hayır 

12) Çocuğunuzun davranışlarının manasını çözmek çoğunlukla mümkün müdür?
Evet/Hayır

* Soruların birçoklarına “hayır” karşılığını verdiyseniz bir uzmanla görüşmenizde fayda olabilir. 

Otizm Tanısı
Otizmin tıbbi bir testi bulunmamaktadır. Tam olarak teşhisi şahısların bağlantılarının gözlemlenmesine dayanmalıdır. Bunun yanısıra, otizmin birçok belirtisinin öteki hastalıklarla da benzeşmesinden ötürü, kesin bir teşhis için birtakım tıbbi testlere de ihtiyaç duyulmaktadır.Tek ve kısa bir müşahede de kişinin kabiliyetleri ve davranışları hakkında hakikat bir fotoğraf çizmeyecektir. Ailesel yahut kişi ile ilgilenen şahısların vereceği bilgiler ve gelişimsel geçmişi, kesin bir tanımlamayı oluşturmadaki değerli modüllerdir. Birinci bakışta, kimi otizmli şahıslar zeka geriliğine, davranış bozukluklarına, duyma sorunlarına ve alışılmadık davranışlara sahipmiş üzere görünebilirler. Bu tip durumlar otizmle birlikte görülse de öteki durumlardan ayırımı yapmak ve erken teşhiste bulunup gerekli eğitim ve tedavi formüllerinin uygulanması gerekir. Erken Teşhis
Araştırmalar, erken teşhisin otizmi olan bireylerde bariz düzgüne gidişlere neden olduğunu göstermiştir. Erken teşhis edilmiş çocuk, özel hazırlanmış programlardan daha erken yararlanmaya başlayacağından daha tesirli sonuçlar alacaktır.
Teşhis Formülleri
Otizmin karekteristik özellikleri bebeklikte (18-24 aylık) bazen belirli olsa da, ekseriyetle erken çocuklukta (24 aydan 6 yaşına kadar) kendini gösterir. Doktora denetime gittiğinizde, bebeğinizin gelişimini anlamak için, ‘gelişim taraması’ yapabilir. Amerika’daki Ulusal Çocuk Sıhhati ve İnsan Gelişimi Ensitüsü (NICHD) tarafından yapılan listeye nazaran, çocuğun 5 ana davranışında otizm araştırması yapılmaktaktadır:
– 12 aylıkken heceleme yoktur
– 12 aylıkken hiç mimik yoktur
– 16 aylıkken tekli sözler söylememiştir
– 24 aylıkken kendi başına ikili söz kümesi oluşturmamıştır
– Rastgele bir yaşta dilsel yahut toplumsal marifetlerde kayıp yaşanmıştır
Bu beş unsurdan rastgele birine sahip olması çocuğunuzun otistik olması demek değildir. Bu bozukluk çok çeşitli özelliklere sahip olabilir; bu sebeple değerlendirmenin çeşitli alanlardan, örneğin nörolog, psikolog, gelişim pediyatristi, konuşma/dil terapisti ve ile uzmanlık alanı otizm olan ilgili profesyoneller tarafından ele alınması gerekmektedir.
Otizm teşhisini koyabilmek için tek bir davranış yahut irtibat testi yoktur. Teşhis koymada birçok değişik tarama sistemlerinden yararlanılır.
1. CARS DERECELENDİRME SİSTEMİ (Çocukluk Otizmi Derecelendirme Ölçeği): 1970’de geliştirilen sistem, davranışların gözlemlenmesine dayanır. Çocukların, öbür beşerlerle münasebetleri, bedenlerini kullanmaları, değişikliğe adaptasyonları, karşılıkları dinlemeleri, kelamlı bağlantıları profesyoneller tarafından 15- puanlı ölçek ile kıymetlendirilir. 
2. CHAT ( Küçük Çocuklar için Otizm Tarama Listesi): Simon Baron- Cohen tarafından geliştirilen bu soru listesi, 18 aylık kadar küçük çocukları incelemede kullanılır. İki kısımdan oluşan soru formu içerir. Bir tanesi anne-baba, başkası de çocuğun tabibi içindir.
3. OTİZM TARAMA TESTİ: 40 unsurdan oluşan testte, 4 yaş ve daha üzeri çocukların irtibat marifetleri ve toplumsal yapıları kıymetlendirilir.
4. İKİ YAŞ İÇİN TARAMA TESTİ: Üç ana alana, oyun, motor hareketleri, taklit etme ve dikkat toplama alanlarına bakılarak, iki yaş altındaki çocuklarda otizm dataları olup olmadığı anlaşılır. 
Uzmanlarla Konsültasyon
Siz yahut çocuğununuzun hekimi otizimden şüphelenirseniz, çocuğu bu bahiste uzmanlaşmış birinin görmesi gerekir. Bu gelişim uzmanı, psikolog yahut psikiyatrist olabilir. Bu profesyoneller, çocuğunuzu belirlenmiş alanlarda teste ve gözleme tabi tutacaklardır. Değişik alanlarda uzmanlaşmış olan bu şahıslar, bir kıymetlendirme kadrosu halinde tedavi programı hazırlayacaktır.
Bu mevzuda aile ve uzmanların iş birliği içinde çalışması çok kıymetlidir. Zira, uzmanlar, çocuğun eğitim seçenekleri için tavsiyeler vermede kendi tecrübe ve bilgilerinden yararlanırken, siz de çocuğun yapabilecekleri ve muhtaçlıklarını hakkındaki bilginizden yararlanacaksınız. Tedavi programlarında aile ile uzmanlar ortasındaki irtibat, çocuğun gelişimini izlemede çok değerli bir yer meblağ. Uzmanlarla çalışmada birkaç kıymetli noktayı vurgulayacak olursak:
Bilgilenin: Bakımında faal rol oynayacağınız için, çocuğunuzun yetersizlileri hakkında öğrenebildiğiniz kadar çok şey öğrenmeye çalışın. Uzmanlar anlamadığınız tabirler kullandığında, onlardan bunları açıklamalarını isteyin.
Hazırlıklı olun: Hekimle, terapistle ve okul çalışanıyla görüşmeye giderken hazırlıklı olun. Merak ettiklerinizi ve sorularınızı yazın, karşılıkları not alın.
Organize olun: Birçok aile, çocuklarının teşhis ve tedavisi hakkındaki ayrıntıları nizamlı bir biçimde not eder.
Bağlantı: Yeterli yahut makûs, fakat uzmanlarla kesinlikle açık irtibatı sağlayın. Şayet uzmanla, onun verdiği tavsiye hakkında hemfikir değilseniz, bilhassa nedenini sorun.
Teşhis Konulduktan Sonra
Ekseriyetle, teşhisin konulmasının çabucak sonrasında , aile için karmaşıklık, kızgınlık ve hayalkırıklığı üzere hisler zorluklara sebep olabilir. Bunlar olağan hislerdir. Fakat yaşam otizm tanısından sonra da devam ediyor. Hayat otistik bir çocuk için ve onu tanıma ayrıcalığına sahip olan kişiler için denemeye değer olabilir. Bunu kabul etmek her zaman çok kolay olmasa da, çocuğunuza yaşadığı dünyayı ilginç bulmayı ve oranın sevilebilir bir yer olduğunu öğretebilirsiniz.

Kaynak Site Adı
Doktor Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/otizm