OTİZMLİ ÇOCUKLARDA ÖFKE NÖBETLERİ VE SALDIRGANLIK/ NE YAPILMALI

ilgilidir. Büyük Britanya’da 2001 yılında 26 otistik çocuk üzerine yapılan araştırma, %30’nun zekasının olağan seviyede (IQ 70’in üzerinde) olduğunu,%50’sinin orta derecede zeka geriliğine, %20’sinin de çok zeka geriliğine (IQ’su 35’in altında) sahip olduğunu göstermiştir. Tıpkı çalışma YGB ile Asperger Sendromu olan 65 çocuğun yaklaşık %94 ‘ünün olağan zeka seviyesine sahip olduğunu göstermiştir.
Ağır otistiklerde tüm belirtiler olanca şiddetiyle görülürken, hafif otistikler vakitle konuşabilirler, göz teması kurarlar ve yaşıtları seviyesinde olağan eğitim alabilirler.
2-Dikkat Eksikliği ve Konsantrasyon Bozukluğu
Dikkat eksikliği, bireyin yaşıtlarının seviyesinde konsantre olamama halidir. Çoklukla belirtiler 7 yaş öncesi başlar, bazen de farklılık gösterip ergenlik periyodunda ortaya çıkar. Bu cins şahıslar çocukluk devrinde oyuna konsantre olmazlar, uzun müddet dersi dinleyemezler, yazıları takip edemezler, ödevleri akılda tutamazlar, günlük programları organize etmekte zahmet çekerler, yazılı imtihanlarda sık sık yanılgı yaparlar. Tek başlarına verilen ödevi yapamazlar. Olağan faaliyetten çabuk sıkılır; bir aktiflikten bir başkasına atlarlar. Ortak dikkat yoktur. (Çocuğun bir öbür kişi ile bir objeye ya da bir faaliyete odaklanamaması durumudur.) İlerleyen yaş periyodunda unutkan, dalgın, konsantre olmayı gerektiren işlerde dikkati toparlamada zorluk çeken, işleri erteleme huyu olan, kısa müddette bir işten sıkılan şahıslar haline gelebilirler. Buna misal özellikler sizin çocuğunuzda da varsa gözlemlerinizi çocuk ve ergen psikiyatristleri ile paylaşın.
3-Epilepsi
Otizmin seyrine ilişkin öbür değişik bir durum da otistik regresyondur. Otizm tanısı alan çocukların en az 1/3’ünde otistik regresyon görülür. Otistik gerileme bazen epilepsi nöbetleriyle alakalıdır. Otistiklerin %30’unda epileptik nöbetler vardır. Bu nöbetler, yetişkin yaşa kadar ortaya çıkar. Ergenlik ve genç erişkinlik çağındaki otistik çocukların üçte biri en az iki epilepsi nöbeti geçirir. Çocukluk yaşlarında nöbetlerin yüzdesi daha yüksektir. En sık başlama yaşı ise bluğ çağıdır. Nöbetlerin varlığı, merkezi hudut sistemindeki örselenmeyi gösterir. Bebeklikte başlayan ‘bebeklik nöbeti’ olarak anılan nöbet tipi de otistik belirtilere neden olur.
Rapin (1998),180 otistik çocuk ile bir araştırmada, %30 çocukta nöbet görüldüğünü, bunlardan %11’ine epilepsi tanısı konulduğunu, %17’ sinin epilepsi tanısı olmadan nöbet geçirmiş olduğunu, geri kalan %5’ inde nöbetin uyarıldığını bildirmektedir.
Elektroensefalografi (EEG) beyin hücrelerinin oluşturduğu elektriksel aktivitenin saçlı deri üzerine yerleştirilen elektrodlar aracılığı ile çocuklara hiç bir ziyanı olmaksızın kaydedilmesi ve incelenmesidir. Bu prosedürle otizmi olan çocuklarda beynin temel biyoelektriksel aktivitesi gösterilebildiği üzere, epilepsiyle bağlı ya da bağsız anormallikler de saptanabilir.
Otistik çocuklarda her nöbet tipi görülebilir. Nöbeti olan çocuklardan uzun periyodik uyku EEG’si yapılanlarda 3. ve 4. uyku etabında birçoğunun “belirsiz epilepsi” geçirdiği saptanmıştır.
4-Öğrenme sıkıntıları
Otistik çocuklar genel öğrenme problemleri sergilerler ve tipik olarak bir alanda gelişip öbür bir alanda gerilik gösterebilirler. Otizmi olan çocuk birtakım alanlarda, örneğin hafıza gücü ve müzikal yeti gerektiren alanlarda çok başarılı olabilirken, okuma, bisiklete binme üzere öbür alanlarda başarısız olabilir. Otistik bir çocukta ek özür olarak ayrıyeten işitme ve görme özrü olabileceği, bedensel engelli birinde otizmin de varolabileceği unutulmamalıdır. Bekleme sıkıntıları vardır. Âlâ programlanıp yapılandırılmamış bir vakti geçirme konusunda zorluk yaşarlar. Öğrendiklerini genellemede zorlanırlar. Genellemek için daima yönergeye ihtiyaç duyarlar. Motor cevapları başlatmada gecikme olabilir. Başarılı oldukları alanlarda bazen makûs, berbat oldukları alanlarda ise bazen uygundurlar. Kimilerinde gelişmiş okuma yetisi vardır. Buna hiperleksi denir. Otistiklerin %10-20’sinin hiperleksik olduğu bilinir. Bu otistik çocuklar çok küçük yaşta, örneğin 2-3 yaşlarında kendi kendilerine okumayı öğrenirler lakin okuduklarından mana çıkaramazlar. Ham bellek gerektiren yahut uzak geçmişe ilişkin bellek yetileri gerektiren işlerde başarılıdırlar.
5-Hiperaktivite
Dikkat denetiminin tam gelişmemiş olduğu, bilhassa sıkıntı gelen ya da zevk vermeyen durumlarda, dikkat üzerindeki kontrolün yeterlice zayıfladığı durumların başında “hiperaktivite” gelir. Otizmli çocukların kimileri çok hareketli olabildikleri üzere, kimileri hiperpasif denilecek ölçüde hareketsiz ve sakin olabilmektedir. Birçok otizmli çocukta hiperaktivite ile birlikte dikkat dağınıklığı da görülebilir. Otizimde de en önemli sorunun dikkati sağlayan sistemlerde olduğu sanılmaktadır. Hiperaktivite bilhassa iki yaş civarındaki çocuklarda çok besbellidir. Kimi çocuklarda uzun mühlet devam eder ve en önemli meselelerden biri olur. Çok faal devirleri vakitle hareketsiz aktiflik periyotları izler. Bazende yalnızca aşikâr ortam ve durumlarda çok hareketlilik görülür. Her hareketlilik hiperaktivite olarak görülmemelidir. Hiperaktive özellikleri taşıyan bireye örnek olabilecek davranışlar:Otizmli çocukların öfke nöbetleri ve saldırgan davranışları, çoklukla istedikleri bir şey yapılmadığında, başlarındaki tertip bozulduğunda, kendilerini baskı altında hissettiklerinde, bazen de nedenini yetişkinlerin bilemediği ya da anlamadığı vakitlerde ortaya çıkabilmektedir. Öfke nöbetleri ve saldırganlığın, otizmli çocukların etraflarında meyyit…p biteni anlayamamalrından ötürü yaşadıkları tansiyonun bir sonucu olduğuna da inanılmaktadır. Böylesi bir tansiyonun çocukların alakalarını bozması, etrafındakileri çaresiz bırakması hatta korkutması da kaçınılmazdır..Ayrıca bu davranışlar otizmli çocuğun öğrenme yaşantılarını da olumsuz etkileyecektir.
NE YAPMALI ?
1. Öfke nöbetine sebep olan etmenler varsa bulunmalı ve mümkün ise ortadan kaldırılmalıdır.
2. Çocuğun davranışları karşısındakileri asla korkutmamalıdır.
3. Çocuğun bunu diğerlerine ziyan vermek için yapmadığı, bunun kendini tabir etme biçimlerinden biri olduğu düşünülmelidir.
4. Çocuğa kendini söz edecek hakikat kanallar öğretilmelidir.(Konuşamayan bir çocuğa, istek ve muhtaçlıklarının fotoğraflarının olduğu bir defter hazırlanması gibi)
5. Öfke nöbeti bitince, 2-3 saniye sessiz kaldıktan sonra çocuğun bu davranışı dikkate alınmalı ve övülmelidir.( Aferin, artık sakin oturuyorsun Yani çocuk öfke nöbeti yaşadığı için cezalandırılmamalı, öfke nöbeti bitince sakinleştiği için ödüllendirilmelidir.
ÖFKE NÖBETİ SIRASINDA ÇOCUK KENDİNE VE ETRAFINA ZİYAN VERİYOR İSE:
1. Mümkünse çocuk yalıtılmış bir ortama alınmalıdır.( Etrafta sivri, kesici bir şeylerin olmadığı)
2. Çocuk yetişkin tarafından kucağa alınmalıdır.Sırtı yetişkinin göğsüne gelecek, başı yetişkinin çenesine 10 cm. altında kalacak – şayet çocuk baş atarsa, yetişkinin çenesine ve başına ziyan vermesin- biçimde bacakları yetişkinin bacaklarının ortasında kalacak halde, sıkı sıkıya tutulmalı, sıkıca sarmak yoluyla denetim edilmelidir. Öfke nöbeti ve saldırganlık geçinceye dek, çocuğun gücü bitip sakinleşinceye kadar tutmaya devam edilmelidir.Bu ortada unutulmaması gereken , yetişkinin çocuğa sözel müdahalede bulunmayıp sakin tavrını sürdürmesidir.

Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/otizmli-cocuklarda-ofke-nobetleri-ve-saldirganlik-ne-yapilmali