Çocuklarda İştahsızlık
Ailelerin büyük sorunu: İştahsız Çocuk! Günümüzde anne-babalar için derin bir telaş kaynağı olan çocuklarının iştahsızlığı, poliklinik …
gerçek olup olmadığının saptanmasıdır. Ne var ki çocuklar
yaşına ve gereksinimine nazaran tam olarak beslenseler dahi aileleri bu ölçüler tatmin
edemeyebilmektedir. Bu durumda çocuğun muayenesinde uzunluk ve tartı ölçümlerinin yaşa
nazaran değerlendirmeleri ile günlük beslenmesinin detaylı olarak anlaşılması ehemmiyet
tutmaktadır. Ailelerin miktar-ölçü belirterek tuttukları en az bir haftalık liste sürece
taraf vermek ismine hayli yararlıdır.
Çocukların mide kapasitelerinin düşük olduğu unutulmamalıdır. Hasebiyle yararsız ya da
düşük yararlı besinlerle midelerin doldurulmaması çok kıymetlidir. İştahı kapatan en değerli
sebeplerin başında; şeker ya da tuz ölçüsü yüksek, doygunluk hissi yaratan çöp-gıda
manasına gelen junk-meal ile sık beslenmek yer almaktadır. Bunlar genel olarak “bakkal
gıdası” olarak nitelendirdiğimiz paketin içine girmiş her türlü cips, kek, bisküvi,
şekerleme ve çikolataları içermektedir. Fiyatlarının uygun olması, çocukların keyifli
edildiğinin düşünülmesi ve bir de “bari bunu yesin” niyeti aileleri bu besinleri satın
almaya itmektedir. Anne-babalar almamaya kararlı olsa dahi Türk aile yapısı gereği büyük
akrabaların işin içine girerek istikrarlı davranışı bozmaları işleri zorlaştırmaktadır.
İştahsız çocuk beslenmesinde yapılan yanlışlar sorunun tahlilini daha da
zorlaştırmaktadır. Bu yanılgılara örnek verilecek olursa meskende çocuğun yediği besinlerin
pişmesine ihtimam gösterilmesi söylenebilir. Yalnızca makarna, pilav, patates kızartması ve
ekmek ortası ile beslenen bu çocukların oranı epey yüksektir. Öbür farkında olunmayan
bir yanılgı da sıvı beslenmenin fazla oluşudur. Gün içerisinde fazla ölçüde süt ya da
meyve suyu ile beslenen çocukların midelerinin bu hacimlerle dolduğu düşünülürse
doygunluk hislerine şaşırmamak gerekir. Çok inek sütü tüketiminin birebir vakitte
barsaklardan kanamalara yol açarak demir eksikliğine sebep olması; sonrasında gelişen bu
kansızlığın da yeniden esas iştahsızlık sebebi olduğu bilinmelidir. Çocuklarımızın günlük süt
tüketiminin en fazla 500 ml olması gerektiği unutulmamalıdır.
Bebeklik çağında katı besinlere geç başlamak, uzun müddet besinleri makinadan geçirerek
püre kıvamına getirerek yedirmek, iştahsız geçecek bir çocukluk devrine davetiye
çıkarmaktır.
Aile içi huzursuzluklar da çocuklarda iştahsızlığa yol açabilmektedir. Anne-baba ya da
ebeveyn-çocuk ortasındaki çekişmeler çocukların kendini tabir etme hali olarak
iştahsızlığı ortaya çıkarabilmektedir. Bunların önlenmesi emeliyle çocukların eşler ortası
huzursuzluklardan uzak tutulmasının yanında konut içi küçük sorumluluklar verilmesi, yemek
hazırlanırken yapabilecekleri ölçüde çocukların da bu sürece katkıda bulunmalarının
sağlanması özgüveni artıracak ve negatif tabir muhtaçlığını azaltacaktır. Yemek yemenin
sofrada gerçekleşmesi gerektiği, bunun hayatın doğal bir süreci olduğu ve yalnızca kendisi
için yediği çocuğa hissettirilmeye çalışılmalı, sofranın bir uğraş, adeta savaş ortamı
olmasından kaçınılmalıdır. Öğün saatlerinde mümkünse ailecek sofraya oturulmalı, müspet
bir ortam yaratılmaya çalışılarak, bir müddet sonra ; örneğin 30 dk; sofradan kalkılmalıdır.
Bu mühletin sonunda çocuğun yemeği bitirip bitirmediğine bakılmamaya çalışılmalıdır.
Çocuğun yemeğini yememesinden duyulan tasa mümkün mertebe çocuğa
yansıtılmamalıdır.
Bunun yanında mide haznesi kısıtlı olan çocuğumuza bir öğünde muhtaçlığı olan yararlı
besinlerden bir ortada verilmeye çalışılmalıdır. Makarna seven çocuğumuza biz bu
makarnayı kıymalı ya da peynirli bir tabakta sunabilirsek, kısa vadeli güç muhtaçlığını
karşılayacak karbonhidratın yanında büyüme gelişmesini sağlayacak proteini de yedirmiş
oluruz. Ya da et sevmeyen çocuğumuza kıymalı börek, değişik halli köfteler, mesken
hamburgeri yedirebiliriz. Zerzevat sevmeyen çocuğumuza ıspanaklı püre, lahana çorbası
pişirebiliriz. Her gün en az bir yumurta, bir kase yoğurt; haftada en az üç köfte kadar
kırmızı et, en az iki tabak zerzevat; ayda bir kere bir porsiyon kuzu karaciğeri; gece
yatarken de bir bardak ballı süt içirebilirsek büyüme gelişmeleri için gereksinimleri olan
besinleri yedikleri manasında içimiz rahat olabilir. Bilhassa bulunduğumuz etrafın en
büyük nimetlerinden biri olan tarhana çorbasının, hele de içine kıyma kavurularak
pişirilirse, ek besine başlayan bebeklerden tutun da büyüme çağında ki çocuklara kadar
kusursuz bir besin kaynağı olduğunun gözardı edilmemesi gerekir.
İştahsızlığa yol açabilecek organik nedenler dışlanmalı, var olan kabızlık tedavi edilmeli,
hormonal problemlerin olup olmadığı ortaya konmalıdır. Bu nedenle; iştahsız olduğu
düşünülen çocukların Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzman Tabiplerince kesinlikle
kıymetlendirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Uz. Dr. Görkem ASTARCIOĞLU
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı
Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/cocuklarda-istahsizlik