Otistik çocukların bir zeka teorisi var mıdır?

n bağımsız olarak toplumsal çevreyi manaya ve toplumsal etrafa ahenk gösterememe

sıkıntısıdır.Otizmli bireyler toplumsal irtibat geliştirmeden mahrumdur. Otistik çocukların toplumsal

etraftan soyutlanmış ve toplumsal etraftan kopuk davranışları onların bir zeka teorileri olup

olamayacağını sorgulama gereksinimi doğurmuştur.

Zeka teorisi; Öbür insanlarında bir şeylerin farkında olduğunu, bildiğini, istediğini,

inandığını bilme yetisidir. Bu teorinin otistik çocuklar üzerindeki geçerliliği makalede geçen

Sally and Anne deneyi ile test edilmiştir. Bu deneye olağan ve otistik bireylerin dışında zeka

seviyesinin tesirini de değerlendirebilmek üzere Down sendromlu çocuklar da dahil edilmiştir.

Zira otistik çocukların bir birçoklarında zeka geriliği olsa da ve ya birtakım otistik belirtiler bu zeka

geriliği ile ilişkilendirilse de bu zeka gerilik tek başına toplumsal bozukluğu açıklamak için kâfi

bulunmaz. Deney sonucunda ortaya çarpıcı sonuçlar çıkmıştır; zeka geriligi olan çocuklar

yanıt veremeyecekleri düşünülen soruya olağan çocuklarla birlikte gerçek karşılığı

vermişler,(inanç sorusu) otizimli çocuklar ise bu soruya yanlış yanıt vererek deneyi hakikat

tamamlama haklarını baştan kaybetmişlerdir. Öte yandan, otizm ve zeka teorisine tek bir

deney ile bağdaştırmak ve açıklamaya çalışmak kâfi değildir. Üstelik bu deneyde deneyin

art planı da atlanmıştır. Örneğin, Sally ve Anne’in daha evvel misketin mümkün yerleri hakkında

konuşup konuşmadıkları söylenmemektedir.Yinede bu deney otistik çocukların deneydeki

olay hakkında akıl yürütememelerine bağlı olarak zeka teorisinden yoksun olduklarını

yetersizde olsa göstermiştir.

3-) Öte yandan bu teori bağlamında otistik çocuklarla ilgili yapılan diğer çalışmalarda

mevcuttur. Zihin kuramının incelendiği birçok araştırmada, otistik çocukların zeka teorisinde

yanlış inanç süreçlerindeki performansları lisanın formal değerlendirmeleriyle bağlı çıkmıştır.

Her ne kadar genel lisanın (alıcı sözcük dağarcığı ve tümce yapısı) zeka teorisi süreçlerindeki

performansla bağlı olduğu bulunmuş olsa da regresyon tahlili sonuçları karmaşık tümce

yapısı ile ilgili performansın zeka teorisi süreçlerinde gözlenen performansı yordayan tek

değişken olduğu bulunmuştur. Dahası, yapılan araştırmalarda zeka teorisi ile sözcük dagarcıgı

ortasında bir bağlantı bulunmuştur.Happe’nin 1995 yılında yaptıgı çalışmada başka kümelerden

farklı olarak otizimde lisan ile zihin kuramı ortasında güçlü bir bağ oldugu, otizmde zeka

teorisinin bir başarısı varsa bunun yalnızca lisana dayandırılabilecegini savunmuştur. Yani öbür

çocuklar dilbilimsel olmayan bilişsel düzeneklerini kullanırken otizmi olan çocuklar yanlış

inanç süreçlerine tahlil üretmede sözel marifetlerini kullanıyor olabilirler. Tager-Flusberg ve

Sullivan’ın 1994 yılında yaptıkları bir deneyde otizmi olan çocuklarda alıcı sözcük

dağarcığının yanlış inanç performansı ile bağlı olduğunu bulmakla

bir arada sözdiziminin de yanlış inanç performansı ile güçlü ilgisi olduğunu belirtmişlerdir. İki

çalışma gerçekleştiren araştırmacılar, birinci çalışmalarında 3-4 yaşlarında olağan gelişimli,

ikinci çalışmalarında da 6-22 yaşlarında otizmi olan, 7-20 yaşlarında zihinsel yetersizliği olan

ve 7-20 yaşlarında olağan gelişimli bireyin, yanlış inanç ve karakterin aksiyonlarını açıklama

performanslarını incelemişlerdir. Araştırma sonuçları otizmi olan çocukların yanlış inanç ve

karakterin hareketlerini açıklama performanslarının, sözcük dağarcığı puanlarıyla ve lisan testinin

sözdizimi alt testi puanlarıyla bağlantılı olduğunu göstermektedir. Tager-Flusberg ve Anderson

(1991), yaş ve lisana nazaran eşleştirilen otistik bozukluğu olan ve down sendromuna sahip

çocukların sohbet maharetlerini karşılaştırmışlardır. Her bir çocuktan bir yıl içinde dört sefer lisan

örneği alınmıştır.Otistik bozukluğu olan çocuklar, birinci değerlendirmede down sendromu olan

çocuklara nazaran sohbet hünerlerinde gelişimsel olarak farklılık göstermezken lisan geliştikçe

otistik bozukluk gösteren çocuklar, içerik ve bağlantı tarzları açısından down sendromlu

çocuklardan daha fazla farklılık göstermişlerdir.

Sonuç olarak, yapılan araştırmalar ve elde edilen bulgular ışığında otistik çocukların

zeka teorilerinin muhakkak bir eğitimden sonra fark edilecek düzeye getirilebileceğini

göstermektedir. Bu kazanım ise lisan marifetlerinin tekrar yapılandırılmasıyla ya da

geliştirilmesiyle elde edilebilir. Buna baglı olarak lisanın gelişim üzerindeki tesiri yadsınamaz.

Otizmin doğum itibariyle birinci iki sene içinde gözlemlenildiği bilindiğine nazaran, bu bireylerin

olağan gelişimli çocuklara nazaran iki yaşına kadar rastgele bir zihin teorisine sahip oldukları

düşünülemez. Lakin vakit içerisinde onlara lisan gelişimi alanında yapılacak olan yardımlar ve

verilecek eğitimler ışığında onlarında vakit içerisinde zihin teorisi sahibi olabilecekleri

düşünülebilir.

Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/otistik-cocuklarin-bir-zeka-teorisi-var-midir