İMTİHAN TELAŞI YAŞAYAN ÖĞRENCİYE AİLESİ NASIL YARDIMCI OLUR?

cek büyük bir yarışta yer almaktan telaş duymak doğal ve yerindedir. Lakin ikinci sebep, birincisi kadar gerçek ve akılcı değildir. “Anneme babama ne diyeceğim?”, “Arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakacağım’’ üzere fikirler imtihana hazırlanan öğrencinin tasasını artırır.

Anne-babanın çok küçük yaşlardan itibaren çocuğundan yüksek muvaffakiyet beklentisi, çocuğun yanılgılarını düzeltmek için onu eleştirmek, olumsuz sıfatlarla nitelemek (haylaz, tembel, sorumsuz, yavaş, pısırık vb.) çocuğun kendine olan inancını azaltır.

Ruhsal bir sorun niteliğinde imtihan derdi yaşayan öğrencinin bu tasayı yaşamasının nedeni şu halde özetlenebilir:

1. Genç kendisiyle ve imtihanla ilgili olumsuz yahut yanlış bir kıymetlendirme içine girmiştir. Tasa yaşayan öğrencinin niyet yapısı kendisiyle yahut imtihanla ilgili şu niyetlerin içinde olduğu görülecektir:

Kendisiyle ilgili:

“Sınavı kazanabilecek kadar zeki ve çalışkan bir kişi değilim.”

“Herkes benden daha fazla çalışıyor.”

“Başarılı olamayacağım.”

“Başkalarından daha başarılı olmalıyım, lakin bu biçimde kıymetli bir insan olurum.”

İmtihanla ilgili:

“Bu imtihan benim bedelimi ve yeteneklerimi belirleyecek.”

“Sınavda başarısız olursam çok makus bir hayat yaşayacağım.”

“Bu imtihan hayatta başarılı olmanın tek yoludur.”

2. Her türlü olayı, olumsuz yahut kusurlu fikirler açısından kıymetlendirmekte ve en küçük aksilikleri bile bu olumsuz kanıların doğruluğunu kanıtlayan kıymetli kanıtlar olarak görmektedir.

Örneğin:

“Deneme imtihanında yanımda oturan öğrenci imtihanı benden evvel bitirdi, ben ise çok yetersizim.”

“Herkesin çözdüğü soru sayısı benimkinden fazla, ben bu imtihanı kazanamayacağım.”

“Deneme imtihanında istediğim puanı alamadım, zati imtihanlarda daima başarısız oluyorum, imtihanı kazanamayacağım.”

İmtihana hazırlanan bir gencin ailesine düşen vazife; bu biçimde oluşan bir telaşla baş etmeye çalışmaktan daha çok korkuya sebep olacak davranışlardan kaçınmaktır. Zira birden fazla vakit derde sebep olan düşünme biçimleri ailenin ve etrafın tesiriyle oluşmaktadır.

Bu noktada ailelere şu konulara dikkat etmelerini öneriyoruz

1. Telaş bulaşıcı bir histir

Telaşın oluşmasında öğrencinin yaşadığı toplumsal şartlar tesirlidir. Örneğin; yolda yürürken etrafınızdaki öbür insanların birden sağa sola kaçıştığını ve paniklediğini görseniz nedenini bilmeseniz de sizde de panik ve tasa başlar. Bunun üzere kimi durumlarda

öğrenciden daha fazla korku yaşayan anne babalar farkında olmadan çocuklarının da kaygılanmalarına neden olabilirler.

2. Olumsuz iletiler vermeyin

Çocuğunuzun çalışma isteğini artırmak için tasayı artırıcı yaklaşımlardan kaçının. “Bu kadar çalışmayla kazanamazsın.” “Bu başla gidersen sıkıntı kazanırsın.”, “Amcanın oğlu … üniversitesini kazandı, bakalım sen ne yapacaksın.”aman bizi mahcup etme” üzere yaklaşımlar genci çalışmaya teşvik etmediği üzere dert seviyesini yükseltir.

3. Çocuğunuzun hudutlarını zorlamayın

Kendi özlemlerinizle çocuğunuz hudutları ortasında gerçekçi bir istikrar kurun. Çocuğunuz kazandığı takdirde yüksek puanlı bir kısmı okuyabilir yahut mezun olduğunda mesleğinde çok üst noktalara gelebilir. Lakin, çocuğunuzun kapasitesi yüz binlerce kişinin girdiği bir imtihanda bu kadar yüksek bir muvaffakiyet yakalamak için kâfi olmayabilir.

Bununla birlikte içinizden yahut yüksek sesle çocuğunuzun “beceriksiz yahut yeteneksiz” olduğunu düşünmeyin, zira nasıl olsa bunu hisseder yahut duyar. Üniversiteyi kazanması için öğrenciye baskı yapılıp beklentiler içinde olunmaması gerekir.

4. Öğrenci imtihanda başarılı olamazsa yaşayacağı durumu bir ceza üzere göstermeyin

“Eğer kazanamazsan, falan okula gidersin.” yahut “eğer …… fakültesine giremezsen şu fakülteye girer lakin filan olursun.” üzere kelamlar onun gideceği okulu, yapacağı işi sevmesine imkan bırakmaz. Bu cins yaklaşımlar, çocuğun hayatı ve kendisini sevmesini de maniler ve kendisine olan inancı de temelden sarsar.

5. Birbirinize bağlılığın maksat, imtihanın araç olduğunu unutmayın

Çocuğunuzun ders çalışması ve imtihanda başarılı olması uğruna onunla alakalarınızı tehlikeye atmayın. Şayet çocuğunuzla bağlantılarınız güzel ve yumuşak ise ölçülü ölçüde “çalış” uyarısı ile sorumluluklarını hatırlatabilirsiniz. Çocuğunuzun elinden geleni yaptığına inanın. Şayet sonuç istediğiniz üzere değilse çocuğunuzun elinden gelenin bu kadar olduğunu da kabullenin.

6. Uygunun düşmanı harikadır

Sizin beklentileriniz; çocuğunuzun harika olması olabilir. Lakin bu düzgüne sevinip keyifli olmanıza mahzur olmamalıdır. Öğrenci bir devir okulda takdirname almamış olabilir ancak bu onu aldığı teşekkür dokümanından ötürü tebrik etmeniz için bir pürüz değildir. Vakit zaman anne-babanın gencin zayıf noktalarını lisana getirmesi kendilerine olan itimadı sarsmakla bir arada aile içi çatışmalara da yol açabilir. Bu nedenle ebeveynin gencin olumlu yanlarını ön plana çıkartarak, olumsuz davranışlarında ise onu kırmadan ve olumluya yönlendirecek ihtarlarda bulunması daha faydalı olacaktır.

İmtihanla ilgili olarak, gencin bedelini sınavdaki başarısıyla eş tutmak, sonuçlarla ilgili olarak korkutmak, tehdit etmek, “sen hele bir kazanama, o vakit görüşürüz” ya da “kazanamazsan arkadaşlarının yüzüne nasıl bakarsın, aile dostlarımızın hepsine rezil oluruz” üzere sözler gencin motivasyonunu değil telaşını arttırır. Genç, ailesinin ve diğerlerinin gözünde kendisinin değil, sınavdaki muvaffakiyetinin değerli olduğunu düşünür ve imtihana gerçek dışı bir mana yükler. Bu da öğrencinin tasasını arttırır. Korkusu artan, imtihana olduğundan farklı manalar veren öğrenciler için her imtihan bir “Kriz”dir. Bu hislerle imtihana hazırlanan genç, her bir imtihanı, hatta her bir çalışma testini, kazanılması gereken bir savaş olarak görecek, yapamadığı her bir soruyu kaybedilmiş bir savaş olarak yorumlayacaktır.

Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/sinav-kaygisi-yasayan-ogrenciye-ailesi-nasil-yardimci-olur