Somatoform bozukluklar
Somatoform bozukluklar, fizikî ağrı ve yakınmaların bulunduğu, fakat yapılan denetimler ve tetkikler sonucunda, meşakkatin kaynağına işaret eden …
çeşitli bölgelerinde (sıklıkla sırt, karın, baş ve eklemler) ağrıların yanı sıra baş dönmesi, mide bulantısı, şişkinlik, teneffüs sorunları ve cinsel sorunlar ile hekimlere başvururlar. Yapılan tüm muayenelere karşın bu tip bir ağrıya ya da rahatsızlığa neden olabilecek rastgele bir fizikî bulguya rastlanmaz. Yaşadıkları sorunların çok büyük bir hastalığın habercisi olduğuna o kadar eminlerdir ki, hekimin teşhis koyamadığını düşünerek hastane hastane gezerler, birçok vakit da hekimlere olan inançlarını yitirip bir hastalığın varlığını kabullenip kendilerini o hastalığa nazaran tedavi etmeye çalışırlar.
Somatoform rahatsızlıklar, bayanlarda erkeklerin iki katı kadar rastlanır. Her 100 şahıstan 12’si hayatı müddetince bir somatoform bozukluk yaşar.
Somatoform bozukluklar çeşitli formlarda ortaya çıkabilir. En sık görülen iki tipi Somatizasyon bozukluğu (Briquet Sendromu) ve Hipokondryazis bozukluğu ya da halk ortasındaki ismi ile “hastalık hastalığı”dır.
Somatizasyon bozukluğunda en az dört farklı uzuvda ağrı, uyuşma ya da fonksiyon kaybı (sırt, bel, baş, boyun vs.) iki sindirim sistemi bozukluğu (bulantı, kusma, ishal, kabızlık, şişkinlik vs.) bir cinsel sorun (cinsel isteksizlik, fonksiyon bozukluğu, adet görme sıklığında bozukluk vs.) ve bir düzmece nörolojik tepki (dengede bozukluk, görme kaybı ya da çift görme, işitmede eksiklik, ses kaybı vs.) bulunmaktadır. Bu sorunların hiç birinin fizikî bir sebebi bulunamıyorsa bu kişinin somatizasyon bozukluğu yaşadığı düşünmelidir.
Örneğin bir kişi sıklıkla baş ağrılarından şikayet ediyor, birebir vakitte bel, omuz ve sırt bölgelerinde sıklıkla tutulmalar yaşıyorsa, adet görmesi vaktinden geç oluyorsa, mide bulantısı ve baş dönmesi yaşıyorsa ve orta ara istikrarını kaybettiğinden yakınıyorsa bu bireye somatizasyon bozukluğu teşhisi gerekliği tetkikler yapıldıktan sonra konulmalı ve tedavisi bir psikiyatrist ve psikoterapist eşliğinde sürdürülmelidir.
Hipokondriyazis bozukluk, kişinin kendi bedeni ile alakalı yaşadığı ağır dert ve kaygıların sonucu olarak ortaya çıkar. Kendi bedeninde hissettiği aslen çok da üstünde durulmayacak belirtileri çok önemli ve ivedilikle tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlık olarak görürler. En kolayından rüzgarlı bir havada baş ağrısı yaşayan kişi, bu ağrının beynindeki tümor yüzünden olduğu korkusuna kapılır. Ya da yediği çok bahartlı bir yemekten dolayı mide yanması yaşayan kişi mide kanaması geçirdiği tasası ile kendisini hastanede bulabilir.
Hipokondriyak şahıslar her ne kadar bu kaygıların anlamsız olduğunu bilseler de davranışlarını ve kanılarını denetim etmekte sorun yaşarlar.
Bu bireyler bazen yakın etrafında birisinin bir yaşadığı hastalığı, bazense yalnızca medyada duydukları gördükleri yeni bir hastalığı kendilerine yorarlar.
Somatoform bozuklukların nedenleri tam olarak bilinemese de iki görüş üzerinde durulmaktadır.
Birinci görüşe nazaran somatoform bozuklukların gerilim temelli olduğu düşünülmektedir. Yaşanılan fizikî kahırların, beynin gerilimden korunmak için ürettiği bir savunma düzeneği olarak düşünülür. Bireylerin depresyon ya da anksiyete gibisi ruhsal sorunlar yaşamamak için fizikî semptomlar geliştirdiği düşünülür.
Bir başka görüş ise bireylerin bedenlerine karşı bir formda ziyadesiyle hassasiyet göstermesi ile alakalıdır. Bu bireyler çevresel faktörlerle ya da belirli travmalar ile fizikî sıhhate çok ehemmiyet verirler. Olağanda farkedilmesi bile beklenmeyen en ufak ağrıları bile takip eder sebebi hakkında uzun uzadıya düşünürler. “Erken teşhis çok önemlidir” mottosu ile birlikte de kendilerine tüm ölümcül rahatsızlıkları yakıştırır ve evvelce tedbir almaya çalışırlar.
Somatoform Rahatsızlıkların tedavisinde psikoterapi yararlı olmaktadır. Şahsa kendisi ile alakalı iç görü kazandırmak yaşadıkları durumu daha gerçek yorumlamalarına imkan sağlayacaktır. İlaç tedavisi birtakım durumlarda terapiye ek olarak kullanılmaktadır.
Somatoform hastalarda dikkat edilmesi gereken en değerli konu, hastaların sahiden bir fizikî eza içinde olduklarıdır. Bedensel yakınmalara rastgele bir organik neden teşhis edilememesi hastanın sağlıklı olduğu ve numara yaptığı manasına gelmez. Hasta yakınlarının bu durumu daima akıllarında tutması gerekmektedir. Çünkü somatoform bozukluk sahibi hastalar esasen büyük ihtimalle gerilim kaynaklı olan bir sorun yaşarlarken, en yakınlarındaki şahısların de daima olarak kendilerini eleştirmesi, durumlarını ciddiye almaması ile birlikte büyük bir ıstırap ve gerilim durumunda kalacaklardır, bu durum da yaşanılan rahatsızlıkların olumsuz tarafta ilerlemesine neden olacaktır.
Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/somatoform-bozukluklar