Aile Terapisi

lerin boşanma nedenleri incelendiğinde; Türkiye genelinde en fazla boşanma nedeni %50,9 ile sorumsuz ve ilgisiz davranma oldu. Bunu, %30,2 ile meskenin ekonomik olarak geçimini sağlayamama ve %24,3 ile eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması sorunu izledi.

Boşanma nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde; en kıymetli boşanma nedeni her iki cinsiyette de sorumsuz ve ilgisiz davranma oldu. Bu oran, bayanlar için %61,5, erkekler için ise %40,2 oldu. Bayanlar için sorumsuz ve ilgisiz davranmadan sonra en değerli boşanma nedenleri %42,6 ile konutun ekonomik olarak geçimini sağlayamama, %36,4 ile dayak/kötü muamele oldu. Erkekler için sorumsuz ve ilgisiz davranmadan sonra en kıymetli boşanma nedenleri ise %24,5 ile eşin ailesinin aile içi ilgilere karışması ve %24 ile eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması oldu.

Evlilik iki bireyin hayatı paylaşmak için bir ortaya geldiği, bireylerin birbirlerine yüksek seviyede bağlandığı en manalı bağ ve kozmik bir olaydır. Klasik geniş aileyi içeren toplumsal çoğalmayı düzenleyen evlilik, tıpkı vakitte bayan ve erkek ortasındaki bağın ekonomik, toplumsal, cinsel ve yasal taraflarını içeren bir birlikteliktir (Demiray, 2006). Bir ömür biçimi olarak evlilik olgusu, birbirinden çok farklı kültürlerde kozmik seviyede karşımıza çıkmaktadır. Bu durum evliliğin, şahsî ve toplumsal olarak çeşitli fonksiyonlarının olmasından kaynaklanmaktadır (Şen, 2009).

Tümer’e (1998) nazaran evlilik, farklı cinsiyet ve karakterdeki iki insanın, muhakkak bir yaştan sonra hayatını birleştirerek birlikte yaşamaya karar vermesinden itibaren içine girdikleri ruhsal sistemdir. Evliliğin, ruh sıhhatini hami tesirinin yanında bir o kadar da şiddetli bir süreci içerdiği düşünülmektedir (akt. Ovalı, 2010). O halde evlilik bireylerin memnunluk ve doyum kaynağı olmasının yanında sorun ve çatışma kaynağı da olabilmektedir.

Evlilik hayatında sıkıntıların ağır bir biçimde ortaya çıkması ve tesirli tahlillerin üretilememesi durumunda alaka bozulmakta, doyum azalmakta ve boşanma durumu yaşanabilmektedir (Güven ve Sevim, 2007). Son yıllarda artan boşanma oranları evlilik hayatında yaşanan sıkıntılara yönelik araştırmalara duyulan ihtiyacı arttırmaktadır. Boşanma noktasına gelen çiftlerin pasif ya da etkin pozisyonda aşikâr bahislerde çatışma yaşadığı düşünülmektedir.

Weiten (1986) evlilikte sıklıkla rastlanan ve çatışmaya neden olan sıkıntıları şu halde özetlemiştir:
1. Evliliğe yönelik gerçekçi olmayan memnunluk beklentileri,
2. Eşlerin birbirlerinden farklı rol beklentilerine sahip olmaları (kimin yemekleri yapacağına, kimin mesken dışında çalışacağına, kararları kimin alacağına dair vb.),
3. Evliliğe ait ekonomik sıkıntılar (mevcut paranın nereye harcanacağı vb.),
4. Yetersiz bağlantı,
5. Akrabalara ait problemler (özellikle eşlerden birinin ebeveynlerine maddi ya da duygusal açıdan bağlı olmasından kaynaklanan problemler),
6. Cinsel problemler,
7. Eşler ortasında çocukların büyütülmesi ve disiplini ile ilgili fikir ayrılıkları,
8. Eşlerden birinin yeni ilgi alanları geliştirmesi, yeni bir ortam yahut arkadaşlıklar kurması ve öteki eşin buna ahenk sağlayamaması, eşlerin birbirlerinden farklı taraflarda kendilerini geliştirmeleri,
9. Öteki sık rastlanan problemler: Kıskançlık, sadakatsizlik, tenkit, başatlık, aşkın bitmesi, benmerkezcilik vb. (akt. Canel, 2007, s.33).

AİLELERE YÖNELİK MÜDAHALELER ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR-AİLE TEDAVİ VE TEDBİRE PROGRAMLARI

TEŞHİS KONABİLİR PSİKOPATOLOJİLERİ OLAN HASTALARA YÖNELİK AİLE TERAPİSİ

Psikopatolojinin , rehabilitasyon sırasında pratik sorun çözme ve semptomların tekrar ortaya çıkmasını tetikleyebilecek zıt aile içi etkileşimlerin azaltılmasına yönelik bir programdır.

Depresyonun bağda yaşanan rahatsızlıklarla kontaklı olduğunu gösteren güçlü bilgiler göz önüne alındığında, yetişkinlerde depresyona yönelik aile müdahaleleri evlilik münasebetlerine odaklanmıştır.

DAVRANIŞ VE DAVRANIM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLAR

Anne babaların bu tip davranışlara yeni yansılar gösterebilmeyi öğrenmesine yardımcı olmaya yönelik programlar geliştirilmiştir.

Programların gayesi problemli davranışları önlemektir

GERİLİMLİ GEÇİŞ PERİYODUNDAKİ AİLELER

Ayrılık ya da boşanma üzere bağlantılardaki değerli kopmaları içeren geçiş periyotlarından geçen aileleri desteklemeye yönelik programdır

AİLE ODAKLI MÜDAHALELERİN TESİRLERİNİ TEST ETMEYE YÖNELİK BİLİMSEL FORMÜLLER

Bilimsel deneyin emeli, öbür tüm muhtemel nedenler hesaba katıldıktan ya da mümkünlük dışı bırakıldıktan sonra bir şartın bir sonuca neden olup olmadığını test etmektir

MÜDAHALELERİN NİTELENDİRİLMESİ

Ailelere yönelik belli bir müdahalenin kâfi bir formda test edilebilmesi için araştırmacıların tüm müdahale etkinliklerinin bütün aileler için benzeri biçimlerde uygulandığından emin olması gerekir

Örneğin, bir çalışmaya husus olan ailelerin kimileri irtibat alıştırmalarının birçoklarında aslında irtibat eğitimi almadıysa, aile bağlantı eğitimini içeren bir programın çatışmanın azalmasını sağlayıp sağlamadığını söylemek güç olacaktır.

ÖRNEKLEMİN SEÇİLMESİ

Ailelere yönelik müdahaleler üzerine birtakım deneysel testlerde aileler, bir aile üyesindeki teşhisin varlığına dayanarak seçilir.

Bilhassa bir çok teşhis konabilir durum, örneğin depresyon, öbür bozukluklarla eş vakitli olarak görüldüğü için bu çok kısıtlayıcı bir yaklaşım olabilir.

KARŞILAŞTIRMA ŞARTININ SEÇİLMESİ

Aile araştırmacıları tabiatıyla tahlilleri hesaba katmak için test edilen programa katılmayan karşılaştırma kümelerinden yararlanır.

Bazen karşılaştırma kümesine hiçbir müdahalede bulunulmaz

SONUÇLARIN ÖLÇÜLMESİ

Bir çok araştırma müdahalesinin gayesi, bir tedavinin aktif ve tesirli olduğunu ortaya koyabilecek bir seviyeye ulaşmaktır.

Aktiflik: dikkatli bir biçimde denetim edilen şartlar altında hangi tedavilerin işe yaradığını ortaya koymaktır.

Tesirlilik : gerçek klinik ve toplumsal ortamlarda hangi tedavilerin işe yaradığına dair soruların cevaplarını bulmaktır.

AİLE ODAKLI MÜDAHALELERİN TESİRİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

 Kişisel klinik sonuçlar
 İlgilerin kendileri
 Gerilimli geçiş periyotlarına ahenk

KİŞİSEL BOZUKLUĞA YÖNELİK AİLE ODAKLI MÜDAHALELER

 ÇOCUK VE ERGENLİKTEKİ BOZUKLUKLAR
 İçselleştirme Bozuklukları
 Dışsallaştırma Bozuklukları
Dışsallaştırma Bozuklukları
 Karşı gelme bozukluğu
 Saldırgan davranışlar
 DEHB
 Suça eğilim
 Husus kullanımı v.b.
İçselleştirme Bozuklukları
 Telaş
Depresyon
 Dışsallaştırma bozukluklarında yapısal aile terapisi tesirli
Terapilerden sonra davranış bozukluklarında azalma olduğu görülmüştür
 İçselleştirme bozukluklarında BDT biraz daha tesirli.
Yetişkinlikteki Bozukluklar

 DEPRESYON
 Depresyon semptomlarının azaltılmasında bilişsel terapi kişisel terapi kadar tesirli
 Çift terapisi yetişkin depresyonundaki ilgi düşüncelerinin azaltılmasında daha tesirli
UNSUR KULLANIMI
 Husustan uzak kalma ve aile içi işleyişi güzelleştirmede evlilik terapisi kişisel terapiden daha tesirli
Şiddetli Akıl Hastalıkları
 Bu hastaların aile üyeleri psikoeğitim programlarına dahil edildiğinde, uzun müddetli bakım ve takviye kaynaklarına ulaşması sağlanır ayrıyeten aile üyeleri kâfi dayanak gördüklerini hisseder
Alaka Bozukluklarına Yönelik Aile Müdahaleleri

 BAĞLANMA BOZUKLUKLARI
 İnançsız Bağlanma Bozukluğu:
 Bu programda direkt anne baba ya da birincil bakıcı ile çalışılır.
 Bu durumu önlemeye yöneliktir
 Hem annede hassaslığı hem de çocukta bağlanmayı güzelleştirmede tesirli olmuştur
 Birden fazla sorunu olan ailelerde de tesirli olmuştur.

SONUÇ VE YORUM

Aile Terapileri, Kişisel ve Çift Terapilerinin karşılaşılan tüm bu meselelerle baş etmede ve çiftleri güçlendirerek hem evliliklerin kurtulmasında hem de evlilik ömrü kalitesinin artmasında değerli bir rolü olacağı düşünülmektedir. Evlilikle ilgili bir metafor kullanacak olursak dans eden bir ikili benzetebiliriz. Adımlarının ve bedenlerinin hareketi birbirine ne kadar uyumlu olursa ortaya hem göze hem ruha hitap eden bir manzara çıkar.

Maalesef çiftler genelde evlilikleri ile ilgili sorun artık baş edilemez olduğunda yardım alma gereksinimi duyuyorlar. Meğer Aile bir sistemler bütünüdür ve her ferdi bu bütünün başka bir sistemidir. Tüm sistemlerde olduğu üzere bu sistemin de sağlıklı çalışması için uyumlu olmaları gerekir. Ne zamanki sistemde bir bozulma olduğunda terapiye başvuran kişi bu bozulmayı fark eden ve rahatsız olan kişidir.

Aile de her ferdin doğuştan getirdiği ve yalnızca kendine özel olan şemaları vardır. Şemalar bizim anne karnından itibaren sahip olduğumuz fikir his ve yaşantılar bütünüdür. Herkes birebir şeye bakar ancak farklı şeyler görür. Bu bizim şemalarımız ortasındaki farktan kaynaklanır.

Evlenirken, aile kurarken biz cebimizde bu şemaları da sistemin içine dahil ederiz. Burada ahenk olursa sorun olmaz lakin ne vakit ki uyumsuzluklar başlarsa sistem artık çalışamaz duruma gelir ve çiftler ortasında sorunlara yol açar. Aile terapisinin fonksiyonlarından birisi işte bu sistemler ortasındaki uyumsuzluğu düzenlemek ve tekrar işleri rayına oturtmaktır.

Aile Terapisi ile Cinsel Terapi birbirleriyle ilişkili, birbirini tamamlayan ve destekleyen terapilerdir. Evliliklerde en sık karşılaşılan sorunlardan birisi de çiftler ortasında yaşanan cinsel açıdan tatmin olamama, cinsel fonksiyon bozuklukları, erken boşalma üzere sorunlardır ve bu hususlarda uzman yardımı almak şahısların yaşadığı sıkıntılarla daima birlikte baş etmede çok kıymetli bir faktör olacaktır.

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/aile-terapisi3