Anksiyete (Kaygı-Bunaltı) Nedir?

şısında kişi çoğunlukla anksiyete hissine kapılır. Bu hissin yoğunluğu ve şiddeti şahısta bir grup fizikî belirtilerin sürece eşlik etmesine sebebiyet verebilir. Bunlar uyuşma, bulanık görme, nefes alamama, çarpıntı, kaslarda gerginlik üzere çeşitli duyumlar olabilir. Vücudundaki değişikliklerin nedenini anlamayan kişi bu tablo karşısında daha da dehşete kapılarak panik atak geçirebilir.

Anksiyete kişinin tehdit-tehlike algısı karşısında otomatik olarak verdiği doğal yansıdır. Yaklaşık 200.000 yıllık insanlık tarihi boyunca beşerler, tabiat kurallarının olumsuz tesirleri karşısında hayat çabası vermiştir. Korunaklı, yerleşik bir hayata geçilen son birkaç yüzyılın öncesine kadar yüzbinlerce yıl yabanî hayvanların, çetin tabiat şartlarının tehlikeleri karşısında beşerler ya savaşmış ya da vücudunun sonlarını aşan zorluklar karşısında kaçarak canını kurtarmaya çalışmıştır.

İnsanın hayatta kalabilmesini sağlayan en değerli silah, erken bedensel ihtar sistemidir. Sakin, dingin ve huzurluyken, kasları gevşemiş rahatça nefes alabilen kişinin kendini rahat ve memnun hissettiği bir anda bedende homeostasis denilen bir istikrar hakimdir ve bu durumda parasempatik hudut sistemi aktive haldedir. Tehlike algısı hissedildiği anda bedendeki homeostasis istikrarı bozulur, parasempatik sistem devre dışı kalarak sempatik sistem devreye girer. Sempatik sistem devreye girmesiyle bedende ruhsal ve bedensel olarak savaşma-kaçma tepkisi verilir. Bu durumda kişinin savaşacak gücü varsa tehlikeye karşı savaşır. Savaşmaya gücü yetmiyorsa kaçmayı seçer. Hem savaşacak kadar gücü yok hem de kaçacak kadar vakti yok ise tehdit karşısında donup kalır.

Günümüzde tabiatla savaşma gereksinimi en az seviyeye inmiş olan insanın savaş-kaç sistemi daha çok kendi hayatında tehdit olarak algıladığı olaylar karşısında devreye girmektedir. Tehdit algısı, tasayı arttırır. Telaş arttığında savaş-kaç sistemi devreye giren şahısta bir kadro ruhsal ve bedensel tepkiler olur. Kan beyinden çekilerek kaslara hamle eder, göz bebekleri büyür, nabız daha çok atar, daha süratli nefes alıp verilir, kaslarda gerginlik artar. Bedensel ve ruhsal uyarılmanın bireyde yarattığı şiddetli gerginlik, kasvet ve panik kişinin dert yaşadığı duruma daha çok hassaslık kazanmasına neden olur. Emsal durumla tekrar karşılaştığında kişi evvelki yaşantısını tekrar etme eğilimi göstererek daha büyük bir telaş yaşar.

Dert yaşanan durum kişinin buna yönelik inançlar geliştirmesine, yaşadığı düşünceyle bağlantılı manalar yüklemesine ve emsal durumun tekrarlaması karşısında kişinin zihnindeki şemaların çok süratli bir halde aktive olmasına yol açar. Böylelikle anksiyete çağırışımı yapan minimal işaretler evvelden zihinde tanımlanan “tehlikedeyim”, “mutluluğumu bozan ve ömrümü tehdit eden bir şeyler var” üzere çıkarımlara ulaşır. Tekrarlanan anksiyete ataklarına anksiyete bozukluğu ismi verilmektedir.

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/anksiyete-kaygi-bunalti-nedir