Mükemmelliyetçiliğin Kendisi Kusursuz Mi?

tatlı tuzağına düşmüş olabilirsiniz. Mükemmeliyetçilik, kişiyi başarmaktan ve memnun olma yolundan alıkoyduğunda hüzne ve telaşa sebep olduğunda kişi için sorun olur. Mükemmeliyetçiliğin olumsuz çıktıları, yanılgı yapmaktan telaş etmek, işi düzgün yapamamaktan ötürü kaygılanmaktır. Ne yazık ki bu durumda kişi kendi yeteneklerinden kuşku etmeye başlar.
Mükemmeliyetçi döngünün sebep olduğu olumsuz hisler ve başarısızlık, ruhsal açıdan kişiyi yıpratır.

Yoksa siz de mi mükemmeliyetçisiniz? İş yerinizde ya da okulda, bağlantılarınızda en güzel olmaya mı çalışıyorsunuz? Çağdaş dünyanın bize dayattığı en uygunu ol, yarışmacı ol sloganı maalesef depresyon ve anksiyete hastalıklarını tetikliyor.

Mükemmeliyetçiliğin düşünsel süreçlerine mercek tutacak olursak öncesinde biraz bilişsel çarpıtmalar(düşünce hataları)dan kelam etmek gerekir. Psikoloji biliminde fikir hatası(bilişsel çarpıtmalar) olarak tanımladığınız on tane düşünme tarzı vardır. Ben fikir yanlışlarını şu halde tanımlıyorum: Düşünürken düştüğümüz yanlışlar. Evet, hepimiz düşüyoruz bu yanlışlara, kimimiz biraz kimimiz fazla. Lakin bunu hiç deneyimlememiş insan yoktur diyebiliriz. Pekala, hepimiz az ya da çok bunu yaşıyorsak nerede sorun çıkıyor? Yanıt, sıklık. Fikir yanlışlarımızın başka ismiyle bilişsel çarpıtmalarımızın sıklığı artınca hayatımız olumsuz istikamette etkilenmeye başlıyor.

On tane bilişsel çarpıtma vardır dedik, mükemmeliyetçiği besleyen niyet yanılgısında duralım yani Siyah Beyaz Fikir Kusurundan konuşalım biraz. Bu niyet tarzında iki kategori vardır, kişi yaşadıklarını bu iki kategoriden birine koyar yani ya siyah ya da beyaz kategorisine yerleştirir.Kişi için gri ya da öbür renk seçenekleri yoktur. Mesela yaptığı bir işi ya çok uygun olarak etiketler ya da çok makus. Elbette bir iş yaparken performans sergilerken uygun olmasını isteriz bunun için emek de veririz, bu fonksiyonel bir davranıştır.Fakat siyah beyaz değerlendirmesi yapan kişi en güzeli için çabalayabilir. Bu durum da haliyle telaş doğuracaktır. Zira en uygununu yapmaya çalışmak korkuyu artırır. Dert şayet bizi olumsuz tarafta etkileyecek kadar artarsa performansımızı sergilemekte zorluk yaşarız. En uygununu yapmalıyım standardı altında korkunun artması beklenen bir durumdur. “ Çok heyecanlandım performansımı ortaya koyamadım.” Cümlesini tanıdıklarınızdan duymuşsunuzdur.

Siyah Beyaz düşünme biçimi öbür renklere karşı kördür.Değerlendirmeye alınan 2 durum vardır başkaları es geçilir yani değerlendirmeye alınmaz. Örneğin kişi kendisini değerlendirirken yalnızca en âlâ olarak düşündüğü işleri dikkate alır düzgünleri dikkate almaz. Hasebiyle kişinin olumlu kendilik değerlendirmesi başlığının altına yazacağı unsurların sayısı azalır . Bu durum kaçınılmaz olarak kişinin özgüvenini aşağı çekecektir.

Bir öğrenciyi ele alalım. Tüm imtihanlar başarılı değilsem başarısız biriyimdir halinde düşündüğünü varsayalım. Bu öğrencimiz bir imtihanda başarısız olduğu takdirde öbür başarılı olduğu imtihanları göz önüne almayarak kendine başarısızım etiketi yapıştıracaktır. Başarız olduğunu düşündüğü anda kendini memnun huzurlu hissedebilen biri olabilir mi? Sanırım olamaz. Bu kişi mutsuz ve korkulu hissedecektir muhtemelen, bu his ve fikirler kişinin davranışlarını da olumsuz istikamette tesirler. Duruma bir de tersten bakalım, tüm imtihanlarda başarılı olma standardı belirlemeyen birden fazla imtihanda başarılı olmayı hedefleyen bir öğrenci düşünelim. Bu kişi imtihanlara girdiğinde daha fonksiyonel bir korku yaşar, yani performansını daha düzgün gösterebileceği bir korku düzeyi olacaktır.

Genel olarak baktığımızda mükemmeliyetçilik bize dayanak olmaktansa işleri çıkmaza sokar üzere durmaktadır. William Shakespeare’in bir kelamına burada kulak vermek gerekiyor sanırım: ‘’ Âlâ ol ama çok güzel olma.’’

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/mukemmelliyetciligin-kendisi-mukemmel-mi