Panik Bozukluk – Agorafobi ile Başa Çıkmak

setmek ve korkmak olağandır. Korku bedenimizin tehlikeye verdiği doğal bir cevaptır. Sağlıklı korku bizim dikkatimizi odaklamamızı ve uyanık kalmamızı kolaylaştırır, harekete geçirir ve sorunlarımızı çözebilmemiz için motivasyon sağlar. Lakin tasa hayatınızı ve ilgilerinizi etkilemeye başladıysa bu sizin olağan dert çizgisini aştığınızı ve tasa bozukluğunun hudutlarına girdiğinizi gösterir. Neredeyse herkes her vakit telaş hisseder. Lakin panik nöbeti bireye güya kalp krizi geçiriyormuş, çıldırıyormuş ya da kendi denetimini kaybediyormuş üzere hissettirecek kadar ağır bir derecededir. Bir panik nöbeti sırasında nefes darlığı, ürperme hissi, kulaklarda çınlama, muhtemel felaket hissi, titreme, boğulma hissi, göğüs ağrısı, terleme ve kalp çarpıntısı üzere fizikî belirtiler yaşayabilirsiniz. Tekrarlayan, beklenmedik panik nöbetleri yaşayan bir kişi, daha çok nöbet yaşamaktan korkar, manası hakkında endişelenir, davranışlarında değişiklikler yapar ve sonuç olarak kişinin artık panik bozukluğu vardır.

  Panik bozukluğu olan birçok kişi birebir vakitte “agorafobi” de yaşar. Agorafobi, panik nöbetinin yaşanabileceği ya da kaçısın güç olabileceği yer ya da ortamda bulunma endişesidir. Örneğin agorafobisi olan beşerler yalnız kalmaktan, avmlere gitmekten, tren ya da uçakla seyahat etmekten, köprüde karşıdan karşıya geçmekten, yüksek bir yerde bulunmaktan, tünellerden geçmekten, açık alanda yürümekten ve asansöre binmekten kaçınırlar.

  Agorafobili kimi hastalar güneş ışığında telaş yaşayabilirken, bir kısmı ise loş ışıkta dertli olur. Panik bozukluğunda sıcaklık değerli bir faktördür. Her şeyden evvel sıcak, nabız atımını, baş dönmesini ve dehidratasyonu artırdığından ve daha çok dışarıya çıkma imkanı tanıdığından, yaz aylarında panik bozukluğu ve agorafobide dramatik bir artış olmaktadır. Birey bu durumlarda panik atak geçireceğinden korkmaktadır.

   Başlangıçta panik nöbeti, konuttan ayrılmak, evlilik/çift meseleleri, ameliyat, yeni sorumluluklar yahut fizikî hastalık üzere gerilim verici bir durum tarafından tetiklenir. Ortaya çıkan fizikî duyumlar (kalp çarpıntısı, nefes alamama, terleme, baş dönmesi..) felaketleştirilerek bir tehlike olarak yorumlanırsa panik bozukluk başlar. Kişi kalp suratındaki artışa odaklanabilir ve buradan kalp krizi geçirmek üzere olduğu sonucunu çıkarabilir. Sonuç olarak, şahısta uyarılmada artışla sonuçlanan (artmış fizikî duyumlar ve endişe) hipervijilans gelişebilir. Hipervijilans: fizikî duyumlara çok odaklanma manasına gelir. Bu uyarılma bizim “yanlış alarm” olarak isimlendirdiğimiz felaketleştirici yorumlamaları daha fazla tetikler, zira tehlike olmadığı halde varmış sinyali vermektedirler. (Örneğin; kocaman bir köpek dişlerini göstererek süratlice üzerinize gerçek gelirse  korkarsınız, kalp atışlarınız hızlanır, terlersiniz bir anda bedeniniz ısınır.. lakin panik atakta ise üzerinize köpek gelmezken siz bu belirtileri yaşarsınız.) Bu tıp uyarılma ve yanlış yorumlamalardan tam bir panik nöbeti oluşabilir. Bu nedenle şahısta beklenti anksiyetesi gelişir. Beklenti anksiyetesi: Panik nöbeti geçireceğini düşünme ve bu nöbeti bekleme/panik nöbetlerinin devam edeceği dehşetidir. Bu çeşit durumlardan kaçış sıkıntı ya da utandırıcı ve ya halihazırda bir yardım imkanı yoksa kaçınmaya başlar. Aslında kaçınma ve kaçma, korku ile yönetim etmek için ana baş etme düzenekleri haline geldiğinde, agorafobi gelişmiş olur.(Leahy-Holland,2009)  

   Panik Bozukluk ve agorafobide en tesirli tedavi, Bilişsel Davranışçı Terapidir. Panik bozukluğun Bilişsel davranışçı tedavisi, birkaç gaye çerçevesinde düzenlenir. Birincisi telaş, panik ve agorafobinin özelliklerini anlamaya yardımcı olma, ikincisi kaçındığınız ya da korktuğunuz durumların derecesini belirleme, üçüncüsü değerli belirtilerin özelliklerini, şiddetini, sıklığını ve panik nöbeti ortaya çıkaran durumları kıymetlendirme, dördüncüsü panik nöbete eşlik eden öteki meseleler olup olmadığını belirleme (Örneğin, depresyon, öteki telaşlar, çok yeme, yalnızlık ya da evlilik/çift sorunları)

  Terapi şu tedavilerden kimileri yahut tümünü içerebilir.  

Genel Bilişsel Terapi unsurları hakkında psiko-eğitim (Düşüncelerin nasıl kaygı üzere hislere yol açtığının anlaşılması-Düşünce ve inançların kişinin kendini nasıl daha yeterli hissetmesine yardımcı olabileceğini öğrenme)

Oluştuğu vakit panik belirtilerini tanıma ve azaltma marifet eğitimi

Karşılaşılan öteki sıkıntıları tedavi etme (depresyon gibi)

Panik nöbeti ortaya çıkaran durumlara kademeli maruz bırakma

Kas gevşeme eğitimi: nefes gevşeme eğitimi ve nefes alma eğitimi

Kendini tabir etme eğitimi (ihtiyaç duyulduğunda)

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/panik-bozukluk-agorafobi-ile-basa-cikmak