Çocuklarda Telaş Nedenleri

ını belirtmektedir.

‘Kaygı’yı, ‘yapmak istediklerimizle şartlar ortasındaki çatışma’dan, ‘dışa vurmak istediklerimizle bunu yapmamak ortasındaki çatışmadan’, bir kıymet kümesi ortasındaki çatışmadan doğan ‘kaynağı meçhul sorunlu durum ve tutukluk’ diye tanımlayabiliriz. O vakit da bu çatışmaların bizi etkilediği devirlere ve durumlara bakmamız gerekmektedir.

Karen Horney, bu durumu şöyle açıklıyor:

“Çok sayıda nevrotik insanın çocukluk hikayelerini incelerken hepsinde de ortak bölenin, farklı bileşenler içinde aşağıdaki özellikleri gösteren bir etraf olduğunu buldum.

Değişmeyen temel düşman, gerçek bir canayakınlık ve sevecenlik yokluğudur. Bir çocuk sık sık yaralayıcı (travmatik) olarak bedellendirilen – ansızın sütten kesme, orta sıra dövme, cinsel tecrübeler gibi- bir çok şeye dayanabilir, lakin içten içe sevildiğini ve istendiğini hissettiği sürece. Bir çocuğun sevginin gerçek olmadığını açıkça hissettiğini ve uydurma şovlarla aptal yerine konamayacağını söylemeye gerek yok. Çocuğun kâfi sıcaklık ve sevecenlik alamamasının ana nedeni, annenin ve babanın kendi nevrozları yüzünden bunu verme yetisinden mahrum olmalarında yatmaktadır. Kendi tecrübelerime nazaran ‘temel içtenlik yokluğu’ birden fazla kere kamufle edilir ve aileler çocuk için en güzelini istediklerini öne sürerler. Eğitim kurumları ve ‘ideal’ bir annenin çok vesveseli ya da çok özverili tavrı, gelecekteki derin güvensizlik hislerinin köşetaşını büyük ölçüde oluşturan bir ortama katkıda bulunan temel etkenlerdir.

Ayrıyeten, anne-babaların tarafında, çocukta düşmanlık yaratmaktan öbür işe yaramayan çeşitli aksiyonlar ya da tavırlar buluruz: Öteki kardeşlerin yeğlenmesi, haksız azarlamalar, çok bir ilgiyle küçümseyici reddetme ortasındaki evvelden kestirilmesi olanaksız değişmeler (tutarsızlık), yerine getirilmeyen vaatler ve bir o kadar kıymetlisi, çocuğun gereksinimine yönelik süreksiz düşüncesizlikten birden fazla defa en mantıklı isteklerine ısrarlı bir biçimde karşı olmaya, örneğin arkadaşlıklarını bozmaya, bağımsız fikir eforunu alay konusu etmeye, kendi arayışı içinde sanatsal, atletik ya da mekanik ilgisini yok etmeye dek her cinsten derece değişmesi gösteren tavırlar. Bütün bunlar, anne-babaların gayeli olmasa bile sonuç açısından çocuğun iradesini kırma manasına gelen tavırlardır.

Çocukluk devirlerinin tasaları ortasında ‘çocuk cinselliğine yönelik yasaklayıcı tutumun’ özel bir ehemmiyeti olduğunu belirten Karen Horney, çocuklarda çaresizlik, kaygı, sevgisiz bırakılma ve suçluluk hisleri yaratmanın onları ilerde etkileyeceğini belirtiyor.

Pekala, çocuklar hiçbir isteklerinde engellenmemeli mi? Onlara doğru/yanlış tavırları nasıl öğretebileceğiz?

Karen Horney şunu belirtiyor : “Gözlemler, yetişkinler kadar çocukların da büyük ve çok sayıda yoksunluğu, bunların haklı, yanlışsız, gerekli ya da gayeli olduğuna inanmaları şartıyla kabul edebileceklerini her türlü kuşkudan uzak bir biçimde gözler önüne sermiştir. Örneğin anne-baba paklık konusunda kesin bir baskı uygulamaz ve açık ya da zımnî bir acımasızlıkla çocuğu zorlamazlarsa çocuk paklık eğitiminden rahatsız olmaz.

Bir çocuk, genelde sevildiğinden emin olması ve cezanın haklı olduğuna ve onun yaralama ya da küçük düşürme emeliyle yapılmadığına inanması şartıyla, orta sıra yapılan bir cezalandırmadan rahatsız olmayacaktır.

Görüldüğü üzere, çocuğa karşı gösterilen tavrın biçiminden çok daha kıymetli olan , tavrın özüdür, hedefidir. Çocuğun, ona gösterilen yaklaşımın özünü ve hedefini çok uygun anlayacağından kuşku duyulmamalıdır. Zira çocuklar, kendi hisleri ve sezgileriyle kendilerine gösterilen tavrın özündeki niyeti çok uygun anlayabilirler. Onun için de ‘ne yapıldığı’ndan çok ‘neden yapıldığı’ ehemmiyet kazanmaktadır.

Karen Horney, çocuklardaki, ‘kıskançlık’ uyandıran hislerin da dertlerde değerli bir rol oynadığını belirtiyor. Kardeş kıskançlığı, yaşıtlar ortası rekabetten doğan kıskançlık, anneyi ya da babayı kıskanma üzere kıskançlıklar da vaktinde anlaşılması gereken hislerdir.

Çocuğun ‘bağımlı’ olup olmaması ise ailelerin tavrıyla ilgilidir: “Bu, bütünüyle ailelerin çocuklarının eğitimiyle neye ulaşmaya çalıştıklarına bağlıdır ; yani eğitimin bir çocuğu güçlü, yavuz, bağımsız, her türlü durumla başa çıkabilecek bir insan yapmak mı, yoksa çocuğa kol kanat germek, onu boyun eğmeci yapmak, ömrü savsaklamasını sağlamak ya da onu yirmi yaşına kadar ya da daha uzun bir müddet için çocuksulaştırmak, çocuk kalmasını sağlamak mı olduğuna bağlıdır.”

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/cocuklarda-kaygi-nedenleri