Gerilim ve Başa Çıkma Yolları
Bir organizma etrafına daima ahenk yapma durumuyla her an karşı karşıyadır. Bireyin dış etrafındaki fizikî şartlar ya da içinde bulunduğu …
l olarak yorulmaya başlar. Dış etrafta ki fizikî şartlara kolay bir örnek hava soğukluğu verilebilir. Hava soğudukça birey kendini korumak ve bir manada etrafa ahenk yapmak için üstüne bir şeyler giymek, ya da sıcak bir ortama girmek mecburiliği duyar. Ruhsal şartlara örnek olarak da üniversite giriş imtihanına çalışan bir bir kimseyi düşünebilirsiniz. İmtihana hazırlanma telaşı, imtihanda geçme yahut kalma korkusu bireyde gerginlik yaratır. Bireyin, fizikî ve toplumsal etraftan gelen uyumsuz şartlar nedeniyle, bedensel ve ruhsal sonlarının ötesinde harcadığı uğraşa “stres” ismi verilir.
Gerilim üç süreçte yaşanır. Birinci devir alarm yansısı ismini alır. Bu periyotta otonom hudut sistemi çok aktif bir duruma geçer ve salgı bezlerini uyararak kana bol ölçüde adrenalin ve onun tesiri altında ortaya çıkan başka biyokimyasal hususları pompalar. Salgıların tesiri altında beden alarm durumuna geçer ve ortaya çıkacak acil durumlarla uğraşmaya hazırlanır. Gerilim veren uyarıcı ya da ortam devam ederse ikinci devir ortaya çıkar. İkinci basamağa direnç devri ismi verilir. Bu devirde organizma yapmış olduğu alarm reaksiyonunu ortadan kaldırır. Gerilimli ortama bir cins ahenk yapar ve kandaki biyokimyasal hususları geri çeker. Organizma, güya olağan şartlar altında işliyormuş izlenimi verir. Ne var ki, gerçekte organizma yorulmaktadır. Ve içten içe direncini yavaş yavaş kaybetmektedir. Üçüncü basamağı oluşturan tükenme periyodunda vücut artık gerilimin baskısına dayanamaz, direncini kaybeder.
Gerilimle Başaçıkma Yolları:
Gerilim çağdaş insanın günlük ömrünün bir modülünü oluşturur. Sabahleyin kalktığınızda suyun ya da elektriğin kesik olması, kaloriferin yakıt yokluğundan yanmaması ve bu nedenle meskenin soğuk olması , otobüs duraklarında ki izdiham, iş yerindeki sigara dumanı ve insanların daima hırçın bir hal ve ses tonuyla birbirleriyle konuşmaları, öğlen yemeği için gittiğiniz lokantanın pisliği, garsonların kabalığı, yemeğin geç ve soğuk gelmesi, vb. gerilim kaynağı olarak sizi daima tesirler.
Bu günlük gerilime hastalık, mevt, ayrılık ve gibisi üzere öteki olaylar eklenince artık daha fazla dayanamazsınız. Kıymetli hastalıklar kendini göstermeye başlar. Gerilimli olayları önlememiz birden fazla defa imkanlı değildir. Bu nedenle gerilimle başa çıkma yollarını öğrenip, günlük hayatımıza uygulamakta büyük fayda vardır.
Şuurlu Başa Çıkma Yollarından Kaynağı Bulma Tekniği:
1-Kaygınızın farkına varın ve telaşlı olduğunuzu kabullenin: En değerli adımlardan biri budur. Korkulu olduğunuzun farkına varamazsanız. Kendinize yardımcı olamazsınız. Siz dertliyken vücudunuz ve ona bağlı olarak davranışlarınız az yada çok değişir. Örneğin daha yüzeysel teneffüs, daha sık kalp çarpıntısı, dikkatinizi muhakkak bir hususa toplayamama, hemencecik alınma yahut en ufak şeyden öfkelenme üzere belirtiler, telaş sonucu ortaya çıkar. Vücudunuzun ve davranışlarınızın farkındaysanız bu değişiklikleri çabucak gözleyebilirsiniz. Korkulu olduğunuzun farkına vardığınızda önünüzde iki imkan vardır. Korkulu olduğunuzu ya kabul eder ya da etmezsiniz. Telaşlı olduğunuzu kabul etmezseniz, bundan sonraki adımları uygulama fırsatı bulamazsınız.
2-İçinde bulunduğunuz durumdan bir mühlet uzaklaşın ve durumunuzu gözden geçirin. Örneğin evdesiniz ve mesken ortamında iken dertli duruma girdiğinizi fark ettiniz ve bu telaşın altında yatan nedenleri bulmaya karar verdiniz. Kararınızı uygulamaya koyabilmek için konut ortamından bir mühlet uzaklaşın ve konut durumunuzu gözden geçirin.
Bir mühlet uzaklaşmak değişik biçimlerde yapılabilir. Bir yürüyüşe çıkabilirsiniz, bir parka gidip oturabilirsiniz, ne yaptığınız değerli değil, kıymetli olan bir müddet mesken ortamından uzaklaşmaktır. Korkunuz iş ortamıyla ilgiliyse, işten bir müddet uzaklaşın ya da iş başında olmadığınız bir vakitte aşağıdaki basamakları gözden geçirmeye devam edin.
3-kendinizi en düzgün (en rahat) hissettiğiniz ortamı hayal edin; gözlerinizi yavaşça kapayın, hiç tez etmeden sakin bir biçimde nefes alıp vermeye başlayın. Derin ve muntazam nefes alın ve yavaş yavaş çok sakin bir biçimde nefes verin, her nefes alıp verişte ondan sıfıra gerçek birer birer sayın. Bir sayısına ulaştığınızda kendinizi huzur dolu hissettiğiniz bir ortamda hayal edin ve hayalinizi bir ölçü devam ettirin. (3-4 dakika bu hayalinizi sürdürün.) Bu ortada muntazam olarak nefes alıp vermeye devam edin. Hayal kurmanız bittikten sonra gözlerinizi yavaşça açın.
4-Kaygınızın temelinde yatan nedenleri anlamaya çalışın.
5-Kaygınızın ortadan kalkması için uygulayacağınız kısa periyodik ve uzun müddetli tahlil yollarını saptayın.
6-Kısa vadeli tahlil yollarını çabucak uygulamaya koyun ve uzun müddetli tahliller için gerekli adımları atmaya hazırlanın. İşe ufak ve kolay adımlarla başlamakta fayda vardır.
7-Kaygı için harcadığınız güç ve vaktin hiçbir faydası olmadığını unutmayın.
8-Kaygınızı abartmaktan sakının, olumsuz hisleri abartarak olduğundan daha da makus göstermek çoğumuzun alışkanlığıdır. Bu türlü bir eğilim kısır döngü yaratır. Korku abartılınca daha çok korkuya, daha çok dert daha çok abartmaya, abartma tasanın yine artmasına yol açar. Böylelikle güç ve vakit tasayı çözme yerine büyütüp, beslemeye harcamış olur. Bu kısır döngüye girmekten sakının.
Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/stres-ve-basa-cikma-yollari