Çocuklarda Öfke Denetimi

ormda durumdan olumsuz etkilenir.

Çocuklar öfke denetimi konusunda bir yetişkine göre daha başarısızdır. Anne-babaların ise kendilerini en çaresiz hissettikleri anların başında çocuklarının öfke patlamaları gelir. İstediği yapılmadığında her çocuk; ısırma, vurma, bağırma, kendini yere atma, saldırma üzere tavırlar sergileyebilir. Zira “hayır” yanıtı onların güzeline gitmez. Hatta bu yanıt çocuktaki öfkeyi daha da arttırabilir. Bunun yanı sıra, öfke patlaması yaşayan çocuğa birebir ölçüde verilen reaksiyon ebeveynlerimizin yaptığı en büyük yanlışlardandır.

Çocuk, bebekliğinden itibaren istekleri konusunda tahlilin ağlamak olduğunu ve durumun etrafını harekete geçirdiğini deneyimleyerek öğrenir. Bir yaşından sonra ise öfke hissiyle tanışır ve bunu davranışlarıyla gösterme yoluna başvurur. Öfke, çocuklarda ekseriyetle; yapmak istediğini yapamama, istemediği bir şeyi yapma, acıkma, yorgunluk, kendini söz edememe, ebeveynlerin dikkatini çekmek isteme, yada istediğinin yapılmaması üzere durumlarda ortaya çıkar.

Çocuğun öfke patlamaları sırasında, ona birebir biçimde reaksiyon vermek; durumu yatıştırmaz. Tersine, gerginliğini daha da arttırmaktadır. Öfke patlamaları esnasında, ebeveyn sakin kalmalı ve kriz anının geçmesini beklemelidir. Kriz anı geçtikten sonra, çocukla durumu kıymetlendirme üzerine konuşarak hissin dışa vurumu sağlanmalıdır. Yani önceliğimiz çocuğun neye öfkeli olduğunu, onu neyin kızdırdığını anlamak ve onun anlamasını sağlamaktır. Asıl kızdığı şeyi bulması (alay edilmesi, kırgınlık, utanç…) çocuğun hislerini tanıyıp isimlendirmesini öğrenerek, dış dünyasını zenginleştirmeye başlamasını sağlamaktadır. Şayet asıl hissinin ve bu duyguya sebep olan niyetlerinin farkına vardıysa, kızmak, ağlamak, vurmak ya da bağırmak üzere davranışlarının yerine koyabileceği davranışlar olup olmadığını ona sorabilirsiniz. Bu mevzuda yerine bir şey koyamıyorsa; ona küçük tavsiyeler verebilirsiniz. Örneğin; öfke objesi bireye ne hissettiğini söylemek üzere. Sonuç olarak hangi davranışın fonksiyonel sonucu olduğunu görmeye başlar.

Çocuğa kızmak, bağırmak, ceza vermek, onu durdurmaya çalışmak, azarlamak, çocuğu odaya kapamakgibi tavırlar öfkeyi arttıırmakla birlikte, çocuğun söz yolunun kalıcı olmasına sebep olmaktadır. Bu cins öfkeyi arttırıcı ve anlamsız davranışlar; çocuğa öfkeli biçimde davranarak, onunda bunu model almasına sebep olmaktadır. Unutmayın ki çocuklar; duyduklarını değil, model aldıklarını öğrenirler. Öfkesine mahzur olmak için sergilenen öfkeli davranışlar hiç bir vakit tahlil olmayacaktır.

Öfkeli çocuğa karşı sergilenen bir öbür yanlış tavır ise, öfkelendiği için istediğini anında yerine getirmedir. Bu durum, öfke patlamasına karşı kullanılan en süratli tahlil üzere görünse de; çocuk, öfke patlaması ve istediğinin yerine gelmesi ortasında bir alaka kurmaya başlayacaktır. Kurulan bu alaka sayesinde bu davranışı pekiştirmeye başlayacak ve durum kalıcı olmaya başlayacaktır. Yapılması gereken davranış her vakit net olmaktır. Örneğin; çocuğun yatma saati geldiyse, “Yatmak ister misin?” üzere ucu açık bir soru yerine, “Yatağa gitme saati” üzere net cümleler kullanmak, krizleri tedbire konusunda daha yararlı olacaktır.

Çocukların ruhsal ve toplumsal gelişiminde hislerin, hisleri tabir etmenin ve direktörün öğretilmesinde ebeveynlerin katkısı göz gerisi edilemez. Bu yüzden siz de ondan beklediğiniz üzere davranın. Örneğin; yaşadığınız bir çatışmayı çözmek için öfkenizi sözlerle ifade edebilir ve ona asıl sorunun öfke olmadığını, söz edilme biçimi olduğunu gösterebilirsiniz.

Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/cocuklarda-ofke-kontrolu