Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

alışmaları, mesken içindeki huzuru bozarak, çocuğa ulaşmayı daha da güçleştirir. Konutun duygusal ortamı olumlu olmaktan çok tansiyonludur.

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) erken çocukluk devrinde başlayan ve temel belirtileri erişkin periyotta de devam eden nörolojik tabanlı bir gelişim bozukluğudur.

DEHB bireyin şahıslar ortası etkileşimini, akademik yaşantısını ve mesleksel hayatını, oluşturduğu olumsuz tesirler açısından toplumun da değerli bir sıkıntısıdır.

DEHB doğuştan gelen bir bozukluktur ve daha bebeklik devrinden itibaren uyku azlığı, bozuk uyku sistemi, ikazlara çok hassaslık, ışık, ısı, gürültü üzere çevresel değişikliklere çok reaksiyonlarla kendini göstermeye başlar.

Oyun periyoduna geldiklerinde çok hareketlilik, duygusal değişkenlik, oyun ve oyuncaklara yaşıtlarından beklenen odaklaşmayı yapamama, bebeklikten beri süregelen uyku düzensizliklerinin yanı sıra kelam dinlemeyen, çok yaramaz, yerinde duramayan çocuklar olarak annelerinin dikkatini çekebilirler

Teşhisin konduğu yaş okula başlama periyodu olan 6 – 7 yaşlarıdır. Zira bu yaşlar çocuğun okula ya da sınıf kurallarına uymadığı, dikkatsizlikten ötürü mevzuya odaklaşmakta zahmet gektiği, akademik muvaffakiyetinde düşüklük, ataklık ve çok hareketliliğe bağlı olarak arkadaş ilgilerinde bozulma üzere yakınmaların ağırlaştığı bir periyottur.

DEHB’li çocukla ilgili aileye devamlı şikayet gelir. Çocuklarının neden olduğu sıkıntılar için daima okula çağırılırlar ve aile devamlı badire içerisindedir. Başka aileler ve öğretmenlerin, bu annne babaları yetersiz olarak görmeleri, meseleleri yeterlice karmaşık hale getirmektedir. DEHB’li çocuklar ise, daima neyi nasıl yanlış yaptıklarıyla ilgili geribildirim alırlar. Anne – baba, giderek çok kontrolcü, uyarıcı ve gerilimli bir hale gelir. Bu türlü bir durumda çocuk yetiştirmenin zorluğu açıktır.

Öbür çocuklarla kıyaslandığında olumlu yanlarıda göze çarpmaktadır. Bunlar, daha üretken olmaları, enerjik, sıcakkanlı, cana yakın ve dürtüsel olmalarıdır.

Lakin bu çocuklar, sıklıkla insanlara çabuk güvenebilirler ve çarçabuk risk alabilirler. Bilhassa riskli sıhhat davranışları açısından tehdit altında olan bu çocuk ve ergenler de sigara ve husus kullanımı, yasal meseleler, berbat akran bağları, kendine inanç kaybı, okul ve iş muvaffakiyetinde düşüklük ve psikiyatrik komorbite gözlenmektedir.

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu 3 Tipte Görülmektedir Bunlar;

1)Dikkat eksikliğinin önde görüldüğü tip:Sadece dikkat eksikliğinin görüldüğü tiptir hiperaktivite ve dürtüsellik varsa da teşhis alacak kadar değildir.

2)Aşırı hareketliliğin önde görüldüğü tip: Çok hareketlilik ve dürtüsellik görülmektedir dikkat eksikliği varsada teşhis alacak kadar değildir.

3)Birleşik Tip:İçersisinde dikkat eksikliği, dürtüsellik ve çok hareketliliğini teşhis alacak seviyede barındırmaktadır

Amerikan Psikyatri Birliği tarafından zihinsel hastalıklara teşhis koymak ve ölçüt koymak için belirlenen DSM – V de teşhis belirtiler şu halde sıralanmıştır

Dikkatsizlik

Aşağıdaki belirtilerden en az altı tanesi altı aydır devam etmeli

• Detaylara itina göstermez okul çalışmalarında işte yada etkinliklerde detayları gözden kaçırır dikkatsizce yanılgılar yapar
• İş yaparken, oyun oynarken dikkatini sürdüremez(oyuncaktan çabucak sıkılıp öteki bi objeye yönelebilir) okulda dersi dinlerken yada uzun bir yazı okurken odaklanmakta zorlanır.
• Direkt kendisi ile konuşulurken dinlemiyor üzere görünür(ismiyle seslendiğiniz vakit yanıt vermeme gibi)Dikkatini dağıtacak bir şey olmasa bile aklı öbür yerde üzere görünür
• Verilen yönergeleri takip etmez, okulda verilen vazifeleri mesken ödevlerini, sıradan günlük sorumluluklarını tamamlayamaz(örneğin; işe başlar süratli bir biçimde odağını kaybeder ve dikkati dağılır.
• İşlerini ve etkinliklerini düzenlemekte zorlanır(Örneğin ardışık süreçleri yapmakta, sistemli olmakta zorluk çeker, sistemsiz ve dağınık çalışır, vakti yanlışsız kullanamaz
• Uzun mühlet zihinsel uğraş gerektiren işlerden kaçınır, bu tip işlerden hoşlanmaz ve yapmak istemez(Örneğin; okulda verilen misyonlar ve mesken ödevler, gençlik ve yetişkinlik devirlerinde ise from doldurmak, uzun süren yazılara göz gezdirmek gibi)
• Kendisi için gerekli olan objeleri kaybeder(Örneğin; kalem, defter, kitab, gözlük, cüzdan, telefon, anahtar)
• Dış uyaranlara dikkati kolay dağılır (Gençlerde ve yetişkinlerde ilgisiz fikirlerde olabilir)
• Günlük aktiflikleri unutma eğilimindedir (Getir götür işleri yaparken, günlük etkinlikler sırasında, yetişkin ve gençlerde, randevu saatine uymada, faturaları ödemede, telefon aramalarına yanıt verme)

Çok Hareketlilik ve Dürtüsellik

Aşağıdaki belirtilerden en az altı adedinin bulunması ve altı aydır devam etmesi gerekir

• Kıpırdanır, oturduğu yerde kıvranır yada ellerini ayaklarını vurur.
• Oturması beklenen yerlerde oturamaz oturduğu yerden kalkar(Sınıfta, iş yerinde durması gereken durumalrda yerinden kalkar)
• Uygunsuz ortamlarda koşturur yada bir yere tırmanabilir(Yetişkin yahut ergenlerde huzursuzluk hissetme formunda görülebilir)
• Boş vakit aktifliklerine sessiz bir halde katılamaz yada sessiz bir halde oyun oynayamaz
• Her an hareket halindedir yada kıçına motor takılmış üzeredir
• Birden fazla vakit çok konuşur
• Sırasını beklemekte zorlanır(oyunda yada yetişkinler için kuyrukta)
• Diğerlerinin kelamını keser yada konuşmalarının ortasına girer, sormadan müsaade almadan diğerlerinin eşyalarını kullanabilir

Birkaç dikkatsizlik yada çok hareketlilik dürtüsellik belirtileri iki yada daha çok ortamda olması gerekir(ev, okul, gezme, işyeri, akrabaların yanındayken yada bir aktiflik sırasında.

Bu belirtiler çocuğun yada yetişkinin mesken, okul ve toplumsal yaşayışını açık bir formda olumsuz etkilemesi gerekir.

DEHB’li Çocuğu Olan Veliler Genelde Aşağıdaki Telaffuzlarla Gelmektedirler

• Yerinde bir türlü durmuyor gözümüz süreki üstünde çok hareketli
• Sesleniyoruz lakin karşılık vermiyor hiç umursamıyor
• Çok geveze hiç susmuyor daima kelamımızı kesip kendisi konuşmak istiyor
• Çok telaşlı çabucak olmasını istiyor tezcanlı(aileler bunun mizaç özelliği olduğunu düşünebilmektedirler)
• Maymun iştahlı çabucak sıkılıyor(oyuncaklardan, oyundan, dersten)
• Çok zeki aslında fakat çalışmıyor
• Aklı daima diğer yerlerde
• Dersi dinlerken aklı öteki yerlere gidiyor
• Ders çalışmayı hiç sevmiyor çabuk sıkılıyor
• Bi işe hevesle başlıyor çabuk bırakıyor
• Televizyon ve tabletle çok oynuyor kilitlenmiş üzere bakıyor

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/dikkat-eksikligi-ve-hiperaktivite-bozuklugu5