Obezite Cerrahisi ve Çapraz Bağımlılık

mana tabir etmektedir. Yemek birey için yaşamak ismine bir araç mıdır yoksa hayat maksadıdır ve kişi yemekle ortasında önemli bir bağ kurup aslında yemeğe bağımlı hale mi gelmiştir?     

    Çapraz bağımlılık; dürtüsel bir davranışın yerini öteki bir dürtüsel davranışın almasıdır. Bariatrik cerrahi sonrası ortaya çıkabilen bağımlılık geçişi ise; dürtüsel yeme davranışının yerini bir öteki bağımlılık tipine bırakmasıyla meydana gelir. Bunlar; alkol, sigara, kahve ve  ağrı kesici olabileceği üzere kumar, alışveriş, cinsellik, antrenman yahut dini ritüeller üzere davranışsal bağımlılıklar da olabilir.

    Bariatrik cerrahi sonrasında, hastanın yemekle olan bağı değişmeye başlar. Evvelce rahatlamak ve dikkat dağıtmak için, ödül yahut kaçış olarak yemeğe başvursa da, ameliyat yemekle hazzı birleştirme kalktığından, bu boşluğun yerini öteki bir davranış yahut unsurla doldurmaya yönelir. Sayılar, operasyon sonrasında %5 ile %30 ortasında çapraz bağımlılık hadiselerinin ortaya çıktığını göstermektedir.

    Çapraz bağımlılık için risk oluşturan birtakım faktörler bulunur. Hastanın operasyondan evvel alkol yahut ağrı kesici bağımlılığı bulunması, ailesinde husus kullanımının olup olmaması, çocukluk travması, depresyon yahut anksiyete sorunu yaşayıp yaşamadığı, kendini toplumdan izole etmeye yatkın olması ve duygusal tecrübelerden sakınma davranışı göstermesi, operasyon sonrasında geliştirilen çapraz bağımlılığın işaretlerindendir. Bunun için de ameliyat kararı verilmeden evvel, obezite hastası kesinlikle detaylı tetkiklerden geçirilmelidir. Bu bağlamda dikkat edilecek şey, başvurduğu doktorun kesinlikle bir grupla çalışmasıdır.

    Bağımlılık sürecinin nasıl işlediğini anlamak için beyin görüntüleme metotlarına başvurduğumuzda, ödül hissiyle bağlı bölgelerde bulunan dopamin isimli nörotransmitter ölçüsünde azalma olduğunu görürüz. Bu bulgu; alkol, sigara yahut uyuşturucu üzere hususlara bağımlılıkta geçerli olduğu üzere yeme bağımlılığında da birebir prensiple işler. Bunun yanısıra yeme bağımlılığı olan şahıslara bakıldığında beden kitle indeksi arttıkça dopamin düzeyinin azaldığı ortaya çıkmıştır. Yeme bağımlılığını incelemek üzere hayvanlar kullanıldığında, çok yağ ve şekerli besinle beslenmeleri sonrasında kısa vakitte fazla yiyecek tüketmeye ve mahrumluk belirtileri göstermeye başlamışlardır.  

    Yeme bağımlılığı ve öteki bağımlılıkların çalışma prensipleri ortasındaki bu benzerlik çapraz bağımlılığın meydana gelmesinde büyük değer taşır. Kişi, düşük olan dopamine düzeyinden ötürü olumsuz hisler hisseder. Bu olağandışı düşüklük, hastayı bu hisleri tolere etme konusunda zorlar. Lakin dopamini arttırmanın birçok yolu vardır. Bu yönlendirmelerde hakikat çalışan bir takımla ilerlemek her vakit için tercih edilmelidir.

    Çapraz bağımlılıkta yemek yerine koyulan bir başka öge ise; talih oyunlarıdır. Kumara olan yatkınlık yemekle birlikte bastırılırken, obezite ameliyatı sonrasında, obezite rahatsızlığı yaşayanların yemek ögesi yerine kumar ve talih oyunlarını koydukları görülmektedir.

    Bağımlılık geliştiren hastaların diğer bir ortak tarafı da gerilim oluşturan durumlardan kaçmak için bunu bir strateji olarak kullanmalarıdır. Zahmet ve zorluğa karşı savaşma kabiliyeti düşük olan şahısların çapraz bağımlılığa yöneldiği görülmüştür.

    Bariatrik cerrahi sonrası ortaya çıkan çapraz bağımlılık hastanın tek sorunu değildir. Bununla birlikte, insomnia, depresyon ve anksiyete ortaya çıkabilir. Ülser, yüksek kan basıncı, vitamin eksikliği ve tekrar kilo alımı üzere sorunlar yaşayabilir. Yeme bağımlılığı bulunan kişinin bariatrik cerrahi öncesi ve sonrası bir psikoloğa müracaatı da bu sebeplerden ötürü değerlidir.

    Hastanın hayatı için büyük değer taşıyan yemek yemenin yerini maddesel yahut davranışsal bağımlılıkların doldurmasını engellemek kâfi olmayabilir. Bu büyük boşluğu, kişinin kendisiyle ve toplumla barışmasına ön ayak olacak alışkanlıkların alması gerekmektedir. İdman, dopamin salınımına olan tesiriyle de ödül yerine geçebilecek değerli yollardan biridir.  Gönüllülük temeline dayanan kuruluşlarda çalışmak, hastanın hem kendini kıymetli hissetmesine hem de toplumsal münasebetlerini geliştirmesine yarayabilir. Bu örnekler, kişinin o periyot yaşadığı ruhsal duruma ve çevresel faktörlere nazaran geliştirilip değiştirilebilir. Çapraz bağımlılığın birinci 2 yıl ortaya çıktığı gözönünde bulundurulduğunda; terapistin bu periyotta kıymetli bir ilerleme kaydedip, 2 yıl sonrasında muhakkak aralıklarla danışanla görüşmeye devam etmesi obezite cerrahisi olmuş birey için daha sağlıklı ve hayat kaliteleri artmış bir hayat sürmelerini sağlamaktadır.

Unutmayın; hayat karar ya da seçimlere dayanır. Kendiniz ve sevdikleriniz için birinci adımı atın ve psikoloğunuzdan takviye alın.

Kaynak Site İsmi
Hekim Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/obezite-cerrahisi-ve-capraz-bagimlilik