Tuvalet Eğitimi
Bez bırakma süreci birtakım ailelerin çok çarçabuk atlattığı bir dönemken; hatta çocuğun bezden rahatsız olup kendisinin atmak istediği bir …
aran değişkenlik göstermektedir. Lakin daha öncelerinde çocuk köşeye çekilip tuvaletini yapıyorsa ya da bezi çıkarmanızı istiyorsa yalnızca bunlar hazır olduğu manasına gelmemektedir ve ailenin bu durumu yanlış algılamasına yol açmaktadır.
Birinci olarak çocuğunuza niye bezi bırakmanın vaktinin geldiğini çocuğunuzla konuşarak açıklamanız gerekmektedir. Somut olarak anlatmanız en tesirli metot olacaktır. Çocuğunuzla parka çıktığınızda bebek otomobiline denk geldiğinizde annesine bebekte bez olup olmadığını çocuğunuzun yanında sorun ve büyüyenlerin bez takıp takmadığını konuşun; somut olarak artık bebek olmadığını düşünen çocuğunuzdaki değişimi görüyor olacaksınız.
Yapmamanız gereken şey ise; erkenden ısrarcı olmaktır. Çocuğunuzun hazır olup olmadığından emin olmanız gerekmektedir. Bu mevzuda tek başınıza karar vermede zorlanıyor iseniz; okul öncesi eğitimdeki öğretmenlerine ve okulun psikoloğuna danışarak, işbirliği ile başınızdaki soru işaretlerini kaldırmanız kolaylaşacaktır.
Bez bırakma sürecinde gece ve gündüz bezi bir ortada bırakılmalıdır. Bu rastladığım en büyük yanlışlardan biridir. Gece altını ıslatmasın diye bez bağlayan aileler olmaktadır. Oysa bu çok yanlış bir davranıştır. Zira çocuk bu sefer gece altını ıslatabilirsin komutunu dolaylı yoldan almaktadır ve gece tutma refleksleri gelişmemektedir. Sonrasında da 8 yaşına hatta ileriki yaşlara kadar yatağını ıslatan çocuklar olabiliyor.
Çişi tuvalete yapma daha kolay kazanılan bir davranışken, kaka bedenden ayrılan daha büyük bir kesim olması nedeniyle kaka yapma davranışı daha geç kazanılmaktadır, bu sizleri endişelendirmesin.
Ailelerin ortada kaldığı bir öbür bahis ise; lazımlık mı klozet üstü kapak mı? Tercihim öncelikli olarak klozet üstü kapaktır. Lakin tuvalete oturması için basamak dayanağı olması gereklidir ki çocuk kendisini inançta hissedebilsin. Birtakım konutlardaki tuvaletin yapısı tuvalet üstü kapağa uygun olmamaktadır, bu üzere durumlarda lazımlık da kullanılabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta; lazımlığın portatif bir şey üzere oda oda gezebilen bir eşya haline getirilmemesi gerekmektedir. Bir öbür dikkat edilmesi gereken şey de, günümüzde süratle gelişen çocuk eserlerindeki yaratıcılıkla; ışıklı ve müzikli lazımlıklar alınmamalıdır. Zira bu sefer çocuk yalnızca o lazımlığa tuvalet yapma davranışı geliştirmektedir ve öteki bir yerde tuvaletini yapmamaktadır.
Tuvaletini tuvalete ya da lazımlığa yaptığında onu övün lakin yapmadığı vakitte kınayıp, kızmayın.
Birinci olarak neler yapılmamalı kısmı ile başlıyor olalım; beklenti içerisine girmemek gerekmektedir yani ‘normalde komşumun çocuğu 5 günde öğrendi’ üzere ya da 2-3 gün düzgüne gidince ‘oldu bu iş’ diye beklentiye girmemek gerekmektedir. Tuvalet eğitimi için 4-6 hafta kadar bir mühlet tanıyın kendinize ve 1 hafta boyunca tertipli biçimde alışkanlığını kazandığını fark edince artık oturttuk bunu diye düşünebilirsiniz.
Bir başka yanlışa düşülen ve bırakma sürecini zorlaştıran öge; alıştırma külotları. Alıştırma külotuyla bırakan çocuklar da var fakat birden fazla çocuk onu da bir bez olarak görüp tutma refleksini geciktirmektedir.
Yapılmaması gereken bir öbür şey ise; ‘pis, iğrenç’ üzere telaffuzlar. Bu telaffuzlar süreci uzatmaktadır, zira çocuk kirlenecek diye tutma refleksi gelişmişken kirlenmesin diye bırakma refleksini geliştiremeyecektir. Sonrasında da son ana kadar tutup koltuğun ardında çömelip altına yapmak durumunda kaldığı bir sahne ile karşı karşıya kalabilirsiniz.
Çocuk bez bırakma sürecinde kendini rahat hissetmelidir. Bu mühlet zarfında çocuğu azarlamamalıyız. Halıya, yere vs. yaptığında kızmamalıyız. Esasen doğal akışında çocuk yeri kirletmemesi gerektiğini anlayacak ve kendisi rahatsızlık duyacaktır.
Yapılan en büyük yanılgılardan biri de gece bezini sonradan bırakmaya karar vermek. Lakin bu aileler için de çocuk için de daha sancılı bir süreç haline gelmektedir, gündüz altına yapmayan çocuk gece yapabileceğinin rahatlığı ile gününü geçirmektedir ve sonrasında gece bezi bırakmak aileyi çok zorlamaktadır. Gece de gündüz de bez bırakma süreci tıpkı anda olmalıdır. Gece çocuğun sıhhati açısından; özel bölgesinin hava alması gerektiği için alıştırma külotu giydirip yatırmamak gerekmektedir. Çarşafın üstüne ve altına hasta bezlerinden örterek çamaşır konusunda da rahatlığa ulaşabilirsiniz.
Hava soğuk dahi olsa tuvalet eğitimi verdiğiniz çocuğunuz ile dışarıda aktiviteler yapmaya itina göstermelisiniz.
Bir başka yapılan kusur ise bilhassa yaz aylarında; yazlıkta-memlekette-tatil köyünde vs bıraktırırım fikri. Çocuk alışık olduğu bir ortamda bez bırakma sürecine başlamalıdır. Yalnız bu demek değildir ki tatile çıkmadan1 hafta evvel konutta sürece başlanılsın ve sonra seyahate çıkıldığında bez bağlamak durumunda kalın, süreç bölünmemeli, bilinen bir ortamda devam edilmeli ve istikrarlı olunmalıdır.
En değerli etkenlerden biri de etraftakilerin söylediklerinden etkilenmemeye uğraş etmektir. Kendinizden emin bir formda araştırarak, okuyarak ve etraftakilerin ne dediğini duymamaya çalışarak bez bırakma sürecini sağlıklı bir formda atlatıyor olun.
Bez bırakmaya karar verseniz dahi asıl değerli olan şey şartların uygun olmasıdır. Bu sürece geçiş için 2 yaş çok kıymetli bir dönüm noktasıdır. Zira çocuğunuz konuşulanları anlamaya ve kendisini söz etmeye başlamıştır. Bir öteki değerli nokta ise ebeveynlerini taklit etmeye başlar. Fizikî olarak da tutma ve bırakma davranışı için kasları gelişmeye başlamıştır.
Çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu anlamanızı sağlayacak değerli ögeler; çiş, kaka, tuvalet üzere kavramları ve manalarını biliyor olması gerekmektedir. Çiş ve kakasını tutabilecek kaslarının gelişmiş olması, kabızlık sorunu yaşamaması, bezinin ıslaklığından rahatsız olup değiştirilmesini istemesi, kısa bir mühlet için dahi olsa çişini ve kakasını yapmayı erteleyebiliyor olması, kendi çamaşırlarını indirip çekebilmesi, aileyle zıtlaşma devrinde olmaması gerekmektedir.
Muhakkak sert bir tavır sergilenmemelidir. Tersine tuvaletini söylediği ve yaptığı vakitlerde memnuniyetinizi aşikâr etmek açısından ödül sistemini uygulamak gerekmektedir. Çişini ve kakasını söylediği vakit sevdiği şeyleri elde edebileceğini fakat söylemediğinde de bunlardan yoksun kalacağını anlamalıdır. Bu şuuru yanlışsız halde oturttuğunuzda süreci krizsiz biçimde ilerletiyor olacaksınızdır. Lakin ailelerin kesinlikle bu mühlet zarfında sabırlı olmaları gerekmektedir. Zorlanılan noktalarda bir psikologtan dayanak alınması kıymetlidir. Zira farkında olmadan çocuklarımıza baskı yapacak telaffuzlar kullanılabilir, bunlar da çocuklarda birçok farklı davranışın oluşmasına neden olacaktır. Bu nedenle, mümkün olduğunca anlayışlı ve sakin ilerlemesi gereken bir süreç olduğunu tekrar vurgulamakta yarar olacaktır.
Kaynak Site Adı
Doktor Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/tuvalet-egitimi3