Mevt Nasıl Anlatılır Ki?
Afacan Louie, 8 yaşındadır ve her yıl doğum gününü, pastasındaki mumları üfleyerek sevdikleriyle birlikte kutlamaktadır. Doğum günü olurda …
e yaşanmaya başlar. Bir konuşma sırasında kazağı neden onun yeni adresine yollamıyorsun? Herkesin kesinlikle bir adresi vardır.” cümlesini duyunca Louie’nin büyükannesinin yeni adresini arama serüvenine başlar. Evvel babasına “büyükannem nerede?” diye soran Louie “Tanrı nın yanında diye karşılık alınca “Tanrı nerede?” diye sorusuna devam eder bu defa de babasından “Tanrı her yerde.” diye bir yanıt alır. “Tanrı her yerdeyse büyükannem her yerde” der fakat bu karşılık onu tatmin etmez.
Sonra kiliseye sarfiyat rahip e “büyük peder sen misin” diyerek büyük annesinin adresini ona da sorar. Rahip: “hayır lakin onun için çalışıyorum. Büyükannen ebediyete gitti “der adres isteyen Louie ile baş edemeyen rahip “benim birinci iş günüm pederi çağırayım.” der Louie tekrar yanıttan şad değildir. Louie İslam alımına nazaran cennete gitmiştir, Viking mitolojisinde Valhalla ya ulaşmıştır, bazen de kutsal krallıkta olabilir.
Vefat kavramını anlamaya çalışırken yaşanan baş karışıklığını anlatan küçük afacan Louie nin kıssasından yapılan alıntılar bu işin ne kadar hassas ve karmaşık olduğunu bizlere göstermektedir. Bir kayıp sonrasında mevt hakkında konuşmak çok zordur. Yalnızca çocuk değil yetişkin de bir yakınını kaybetmiş olacağından yetişkin de çocuk üzere yas sürecinde olabilmektedir. Yetişkin çocuğu üzmeden incitmeden konuşmakta zorlanabilir ve bu olay değersizmiş üzere davranabilir. Çocuğun vefat kavramını nasıl algılayacağı ve mevte nasıl reaksiyon vereceği daha çok ebeveynlerin davranışlarına bağlıdır. Çocuklar gelişim devirlerinin özelliklerine nazaran vefatı anlamdırırlar.
0-2 yaş çocuğu manaya yeteneğinde değildir, lakin bağlandığı bireyden ayrıldığında ayrılık anksiyetesi yaşar.
3-5 yaş çocuğu Mevti geri dönülebilir bir olay üzere algılar. Mevtin beşerden beşere geçtiğine, böylece oburlarının ve kendinin de bundan dolayı öleceğine inanır ve korkar.
6-10 yaş çocuğu geri dönülmez, sona erme olarak görür. Kendinin ölebileceğini kavrayamaz.
11-13 yaş çocuğu kozmik ve sona erme olarak görür. Mevtin biyolojik tarafları ve cenaze merasiminin detaylarıyla ilgilidir.
14-18 yaş çocuğu soyut biçimde kavrar. Tehlikeli durumlar sonucu ölebileceğini bilir.
Her çocuk gelişim basamağına uygun yansılar vermeyebilir zira her çocuk farklı bir bireydir ve her bireyin geçmiş tecrübeleri farklıdır. Bazen bir çocuk şok kademesini sessizce geçirirken başkası daima ağlayabilir. Anne- baba kaybından birinde çocuklardan biri daima ağlarken, oburu oyunlarına devam edebilir. Bu durum garip üzere görünse de her çocuğun acıyla baş etme usulü farklıdır, fakat oyun oynayan çocuğun üzgün olmadığı varsayılarak takviye basamağında atlanması rastlanan bir durumdur. Bu durumda bir çocuk yas reaksiyonu göstermediği için acısı yok sayılabilecektir, bu durum gözden kaçırılmamalıdır.
Çocuklardan acılarını bastırmaları, yok saymaları istenmemelidir. Çocuktan güçlü olmasını istemek, erkekler ağlamaz üzere telaffuzlar son derece yanlıştır. Acısını, hislerini söz etmesine müsaade vermek, onu bu şartları hazırlamak yerinde olacaktır. Çocuğun yanında kayıptan ve yasımızdan bahsetmemek, daima olarak onu üzmemeye çalışarak mevzuyu kapatmak çocuğun yas sürecini çok daha ağır ve sancılı geçirmesine neden olacaktır.
Yakınını kaybetmiş bir çocuğa yaklaşım,
-
Açık ve dürüstçe olmalıdır. Süreksiz hikayeler anlatmak, çocuğun başındaki soru işaretlerini çoğaltacaktır.
-
Mevt sonrasında çocuğun vefatla ilgili ve ölen şahısla ilgili konuşmasına fırsat tanınmalıdır. “Öldü” yerine “gitti” aksiyonunu kullanmak, çocuğu beklenti içine sokabileceği üzere, ölen bireye olan öfkesini de artırabilir. “giden geri gelir, o vakit neden o geri gelmemektedir?”
-
Vefat olmamış üzere davranmak çocuğun iç huzursuzluğunu artıracağı için uygun şartlarda uygun ölçülerde uygun tabirlerle hislerin tabiri çocuğu rahatlatacaktır. “çok üzülüyorsun bende çok üzülüyorum” üzere
-
Çocuğun günlük hayatındaki fonksiyonlarını ihmal etmemesi değerli, günlük sorumluluklara imkanlar ölçüsünde devam etmek ahenk sürecini kolaylaştıracaktır.
Unutmayalım ki, bir varmış bir yokmuş ortasındayız. Yanı başımızdakilerle memnun ömür dileği ile…
Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/olum-nasil-anlatilir-ki