Fobi Nedir?

rkındadır, fakat dehşetlerini mantıksal düşünerek engelleyemezler.

Dehşetler fobik şahısların günlük fonksiyonlarında bozulmaya neden olur. Fobiler toplumda sık görülür. Araştırmalarda toplumda %10 oranında fobik olduğu söylenmekle birlikte tahminen bu kıymet %25 dolayındadır. Araştırmalarda fobi sıklığının beklenenden düşük çıkmasının en değerli nedeni bu bireylerin hastalıklarının farkında olmaması ve tedaviye müracaatların az olmasıdır. Bayanlarda erkeklere nazaran daha sık görülür. Toplumsal fobi genelde gençlik yıllarında bilhassa karşı cinse ilginin arttığı devirlerde ortaya çıkar.

Fobi Neden Olur?

Fobilerin gerçek nedenleri bilinememektedir. Öne sürülen fobi nedenleri cinslerine nazaran değişmekle birlikte tıpkı fobi çeşidinde de hastadan hastaya değişiklik gösterir. Ruhsal rahatsızlıkların birçoklarında olduğu üzere fobilerde de neden biyolojik, genetik ve çevreseldir.

Genetik yatkınlık: kimi özgül fobilerde genetik yatkınlık fazladır. Örneğin kan aldırma yahut enjeksiyon yaptırma fobisi olan bireylerde ailede benzeri hastalık olağan topluma nazaran daha sıktır. Fakat bu yatkınlığın genetik yahut çevresel etkenlere bağlı olarak gelişip gelişmediğini aydınlatacak araştırmalar şimdi yetersizdir.

Nörokimyasal nedenler: kimi insanlarda adrenalin ve noradrenalin salınımının fazla olmasının yahut etkilenen organların bu hususlara olağan insanlara nazaran daha hassas olmasının bu hastalığa yol açtığı ileri sürülmektedir.

Psikiyatride fobilerin geçmiş yaşantılara ilişkili olarak geliştiği yolunda ispatlanmamış çeşitli teorileri mevcuttur. Watsonun öğrenme teorisinde fobilerin koşullandırılmış refleks davranışlar sonucu oluştuğu ileri sürülür. Bu teoriye nazaran daha evvel telaş uyandırmayan bir uyaran dertli bir uyaran ile bir ortaya geldiğinde öğrenme yolu ile telaş uyandıran bir uyaran haline gelmektedir. Örneğin asansör korkusu olmayan bir kişi elektrik kesintisi ile asansörde mahsur kalma sonucunda asansör korkusu geliştirebilir. Bu olay öncesinde rahatlıkla asansöre binebilirken asansöre binemez hale gelebilir yahut asansöre bindiğinde çok tasa duyma görülebilir

Yapılan araştırmalarda daima gerilime maruz kalan çocuklarda hayatın ileri periyotlarında yaygın fobik davranışlar görülebilmektedir. Daima gerilim yaratan nedenler ortasında erken yaşta anne yahut babanın kaybı, anne yahut babadan ayrılma,ev içinde şiddete maruz kalma sayılabilir.

Fobi Belirtileri Nelerdir?

Endişe yaratan nesne, durum ya da aktivite ile karşılaşıldığında anksiyete belirtileri ortaya çıkar. Panik atakta görülen belirtilerin çabucak hepsi fobik durumla karşılaşıldığında ortaya çıkabilir. Bu belirtilerden kimileri şunlardır:
• Çarpıntı
• Yüz kızarması
• Titreme
• Terleme
• Bulanık görme
• Nefes darlığı
• Ağız kuruluğu
• Yutkunma zahmeti v.b.
Panik bozukluğu olan bireyler ne vakit panik atak geçireceklerini bilirler ve panik atak geçirmemek için fobik durumlardan kaçınırlar. Örneğin asansör korkusu olan şahıslar asansöre bindiklerinde panik atak geçirebilirler ve bundan korunmak için üst katlara merdivenlerden çıkıp inmeyi tercih ederler bu halde panik atak gelmesini önlerler. Tekrar uçak korkusu olan bireyler uçağa binmek yerine diğer vasıtaları kullanarak seyahat etmeyi tercih ederler. Fobisi olan bireyler bu kaçınma davranışını kullanarak panik atak gelişmesini önlerler. Panik bozukluğu olan şahıslarda fobilerden farklı olarak panik ataklarının ne vakit, nerede geleceği belirli değildir ve atağın gelmesi genelde önlenemez.

Fobi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Fobiler tedavi edilmediği taktirde çok uzun vakit devam edebilir, aslında tedavi olmaksızın düzelen hasta sayısı azdır. Fobi tedavisinde emel kişinin kaçınma davranışını önlemek ve muhakkak durumlarda ortaya çıkan anksiyeteyi azaltmaktır. Çeşitli psikoterapi sistemleri uygulanabilir. Fobilerde en sık kullanılan terapi tekniği yüzleştirme (exposure) tedavisidir. Bu formülde hastanın endişe yaratan durum yahut objenin üzerine giderek ortaya çıkan anksiyete ile başa çıkması öğretilir. Tedavi müddeti hastalığın şiddeti, yaygınlığı ve hastanın özelliklerine nazaran değişir

Kaynak Site İsmi
Tabip Takvimi
https://www.doktortakvimi.com/blog/fobi-nedir